Centralne ogrzewanie - co to jest i jak działa?

Poszukując rozwiązania, które zapewni nam ciepło w czasie zimowych miesięcy często poszukujemy idealnego ogrzewania, które będzie nowatorskie i efektywne. Jednocześnie zapominając o rozwiązaniach, które znane są nam nie tylko od lat, ale nawet od wieków. Centralne ogrzewanie, bo o nim mowa to wciąż sprawdzona metoda na ciepło w domu, która daje nam wiele możliwości dopasowania jej do swoich potrzeb oraz specyfiki budynku, w którym będzie wykorzystywana. Sprawdźmy więc jak działa centralne ogrzewanie i czy jego zastosowanie jest dobrym pomysłem.

Co to jest centralne ogrzewanie?

Zacznijmy od tego co najważniejsze a więc od wyjaśnienia co to jest centralne ogrzewanie. Choć większość z nas kojarzy to pojęcie z grzejnikami zawieszonymi na ścianach tak naprawdę to tylko jeden z jego elementów. Co więcej, jest to element, który wcale nie jest konieczny. Centralne ogrzewanie to instalacja, która składa się z jednego źródła ciepła, którym może być piec na paliwo stałe takie jak pellet, drewno, ekogroszek lub węgiel jak również kocioł na olej opałowy lub spalający gaz. Co ważne, jest to jedna - centralna - jednostka, która ogrzewa cały dom. Ciepło generowane przez źródło ciepła transportowane jest systemem rur, w których płynie ogrzewana woda. Co ważne, odbiornikiem ciepła, który rozprowadzi je dalej nie muszą być tylko grzejniki. W przypadku wodnego ogrzewania podłogowego wodnego również mówimy bowiem o centralnym ogrzewaniu.

Jak działa centralne ogrzewanie?

Ciekawostką, którą warto przybliżyć jest z całą pewnością fakt, że centralne ogrzewanie to rozwiązanie, które znane było już w czasach antycznych - wówczas pomieszczenia zawsze były ogrzewane centralnie położonym paleniskiem. Obecnie zasada działania ogrzewania centralnego również opiera się na transporcie ciepła. Odbywa się jednak ono w nieco inny sposób. Jak działa centralne ogrzewanie? Piec ogrzewa kurtynę wodną a następnie ciepła woda transportowana jest systemem rur po całym budynku docierając do grzejników lub systemu ogrzewania podłogowego. Następnie wraca do pieca, gdzie ponownie jest podgrzewana. Dzięki temu możemy uzyskać równomierną temperaturę we wszystkich pomieszczeniach. Warto w tym miejscu wspomnieć, że piec lub kocioł jest tylko jednym z elementów centralnego ogrzewania a sam proces przepływu ciepłej wody uzależniony jest również od innych jego części. Mowa tu chociażby o zaworach oraz pompach cyrkulacyjnych i obiegowych. Bez nich pomieszczenie, które znajduje się najbliżej pieca miałoby najwyższą temperaturę i spadałaby ona w przypadku pomieszczeń najbardziej oddalonych od źródła ciepła.

Rodzaje centralnego ogrzewania

Centralne ogrzewanie to powszechnie stosowany system grzewczy, jednakże nie we wszystkich domach wygląda on tak samo. Może różnić się ze względu na rodzaj źródła ciepła, którym jak wspominaliśmy może być kocioł na węgiel, paliwo stałe, olej opałowy lub gaz. Nie jest to jednak jedyna różnica pomiędzy instalacjami centralnego ogrzewania. Wyróżniamy bowiem kilka rodzajów tych instalacji. Pierwszym z nich jest ogrzewanie grawitacyjne, w przypadku którego za przepływ wody w systemie rur i grzejników odpowiada właśnie grawitacja i różnica poziomów poszczególnych elementów. Rozwiązanie to ma swoje zalety, ponieważ jest to najtańszy rodzaj instalacji, który nie wymaga elektrycznych pomp napędzających obieg wody. Ma jednak również minusy - bywa nieefektywne, zaś poszczególne elementy instalacji muszą znajdować się blisko do siebie, odległości pomiędzy nimi nie mogą być zbyt duże.
Drugim rodzajem centralnego ogrzewania jest ogrzewanie z pompą obiegową zasilaną energią elektryczną. Ten typ ogrzewania cieszy się znacznie większą popularnością. Ponieważ cyrkulacja wody w tym przypadku wspomagana jest dodatkową energią jest ona w stanie nie tylko przebywać większe odległości, ale nawet skutecznie docierać na inne kondygnacje budynku.

Nie jest to jednak jedyny podział ogrzewania centralnego, jaki możemy zastosować. Rodzaje centralnego ogrzewania mogą różnić się czynnikiem grzewczym. Wśród obecnie stosowanych rozwiązań możemy wymienić wodę, która jest jednym z najpopularniejszych czynników grzewczych, ale również parę wodną. Nieco rzadziej spotykanymi rozwiązaniami są ogrzewanie centralne powietrzne (również dzieli się na grawitacyjne i z wykorzystaniem pompy) oraz ogrzewanie elektryczne.
Kolejnym sposobem podziału centralnego ogrzewania jest rodzaj źródła ciepła. Wyróżniamy ogrzewanie z kotłem na paliwo stałe (drewno, węgiel, pellet), z kotłem na paliwo płynne (olej opałowy), ogrzewanie gazowe oraz pompy ciepła.

Ogrzewanie centralne możemy podzielić również ze względu na rodzaj elementu przekazującego ciepło do pomieszczeń. Wówczas wyróżniamy tradycyjne ogrzewanie z grzejnikami, ogrzewanie podłogowe lub ścienne oraz ogrzewanie z kratkami grzejnymi (nawiewem ciepłego powietrza).

Wady i zalety centralnego ogrzewania

Wiemy już czym jest centralne ogrzewanie. Czy jednak warto się na nie zdecydować? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy poznać mocne oraz słabe strony takiej instalacji. Wśród zalet nie sposób nie wymienić szerokiego wyboru kotłów na różnego rodzaju paliwo, dzięki któremu każdy z nas może wybrać rozwiązanie dopasowane do swoich potrzeb. Ceny kotłów nie są wygórowane, podobnie jak i ceny samej instalacji - szczególnie jeśli zdecydujemy się na tradycyjne grzejniki. Obecnie ogrzewanie centralne posiada również jedną zaletę, którą jest brak konieczności częstego uzupełniania paliw czy zmiany ustawień. Dzięki zbiornikom na węgiel, pellet, olej lub gaz możemy uzupełniać paliwa zaledwie raz na kilka dni zaś systemy automatyki pozwalają na skuteczne sterowanie temperaturą.

Jeśli zaś chodzi o wady ogrzewania centralnego musimy pamiętać, że nie jest to ekologiczne rozwiązanie a zasada jego działania opiera się na spalaniu paliw stałych. W związku z tym, dla części osób będzie to nie do przyjęcia ze względu na zanieczyszczenia, które są emitowane do atmosfery. Dodatkowo, jeśli zdecydujemy się na tradycyjne grzejniki musimy mieć świadomość, że ich działanie opiera się na zjawisku konwekcji a co za tym idzie, trudno jest osiągnąć równą temperaturę w całym domu a ruch powietrza powoduje również ruch kurzu oraz innych alergenów. Nie sposób nie wspomnieć również o tym, że grzejniki te pozostają widoczne, co może zakłócać estetykę pomieszczenia a w przypadku ogrzewania podłogowego lub ściennego konieczne jest zastosowanie specjalnych materiałów oraz odpowiednie ułożenie mebli, które nie będą utrudniały przepływu promieniowania grzewczego.

Podsumowując, centralne ogrzewanie to wciąż najpopularniejsze rozwiązanie, które zapewnia nam jednakową temperaturę we wszystkich pomieszczeniach. Wyróżnia się stosunkowo prostą instalacją oraz umiarkowaną ceną. Dodatkowo, jeśli postawimy na tradycyjne grzejniki również jego montaż nie jest skomplikowany. Nic więc nie wskazuje na to, by w najbliższej przyszłości miało być powszechnie zastąpione innym sposobem ogrzewania mieszkania. Kluczowe znaczenie ma jedynie dobranie odpowiedniego rodzaju ogrzewania centralnego, które będzie odpowiadało naszym potrzebom oraz specyfice budynku.

Powiązane wpisy:

Ogrzewanie podłogowe elektryczne - koszty montażu i eksploatacji Ogrzewanie podłogowe - czy warto stosować i jakie wybrać? Podpowiadamy Ogrzewanie mieszkań w bloku - jakie są rodzaje? Jakie rury do ogrzewania podłogowego? Praktyczny poradnik Cena ogrzewania podłogowego - koszt założenia i eksploatacji Ogrzewanie gazowe domu i mieszkania - wady i zalety tego rozwiązania oraz koszt instalacji Ogrzewanie podłogowe w łazience - jakie wybrać? Wodne czy elektryczne? Ogrzewanie elektryczne domu lub mieszkania - poznaj koszty ogrzewania na prąd