Uprawa drzewek bonsai to wyjątkowa sztuka dalekiego wschodu, łącząca azjatycką sztukę uprawy dużych roślin w donicach z wytrwałością i pietyzmem, przedstawiająca niezwykłą miłość do roślin. Bonsai to nie tylko smak kultury dalekiego wschodu, ale też nadzwyczajna aranżacja naszych wnętrz, która wprowadza ten swoisty klimat do naszego domu. Bonsai wywodzi się ze chińskiego imperium. Potem została udoskonalona przez Japończyków i Koreańczyków. Oni właśnie stworzyli coś, co znamy obecnie jako drzewka bonsai. Pielęgnacja bonsai wymaga przede wszystkim dużo cierpliwości, a także wykonywania pewnych zabiegów pielęgnacyjnych, które nasze rośliny utrzymają w dobrej formie i kondycji. Jednym z ważnych elementów przy takiej egzotycznej uprawie jest odpowiednie przycinanie bonsai.
Dlaczego trzeba przycinać fikusa bonsai?
Przycinanie drzewka bonsai praktycznie w ogóle się nie różni od cięcia roślin w naszym ogrodzie. Jedynie co wyróżnia ten zabieg to, że przycinamy zarówno pędy, liście jak i korzenie rośliny. Sam zabieg nie jest trudny, ale wymaga podstawowej wiedzy ogrodniczej i wiele cierpliwości. Przeistoczenie zwykłej rośliny w drzewko bonsai niekiedy trwa wiele lat. Dzięki takiej pielęgnacji nasze mini roślina w donicy nabiera właściwych dla swojego gatunku kształtów, odpowiednio się rozwija i cieszy nasze oko przez wiele długich lat. Jak to mawiają Japończycy „Drzewko bonsai nigdy nie jest ukończone”. Dlatego wymaga cięcia przez cały okres swojego życia. Przy tym ważna jest technika i doświadczenie, które nabywamy jedynie długoletnią praktyką.
Sam zabieg ma na celu nadanie roślinie odpowiedniego kształtu koronie i jej zagęszczenie. Przy tym pobudza roślinę do wypuszczania nowych pędów i karłowacenia.
Kiedy przycinać drzewka bonsai?
Bonsai to nie jest jedne gatunek rośliny. Z tego też względu okres przycinania danego rośliny bonsai w każdym przypadku może być indywidualny. Dlatego najpierw musisz upewnić się, czy jest aktualnie czas sprzyjający na przycinanie fikusa bonsai, który jest w twoim domu. Co prawda istnieje wiele gatunków, które możemy przycinać przez cały rok niezależnie od pory roku. Niemniej jednak są też i takie, które wymagają odpowiedniej pory na ten zabieg.
Większość bonsai przycina się dwa razy w sezonie, czyli wiosną i w połowie lata. Na przykład sosny przycina się tylko raz, a cyprysiki i jałowce oraz żywotniki kilka razy w sezonie. Iglakom na ogół oszczypuje się wierzchołki pędów. Korzenie należy przycinać raz na dwa lata, zmniejszając bryłę korzeniową maksymalnie o 30%.
Jak przycinać drzewko bonsai?
Drzewko bonsai możemy przycinać nożyczkami lub uszczykiwać palcami. Ta ostatnia metoda jest szczególnie polecana przy drzewkach iglastych.
W pierwszych latach przycinanie drzewka bonsai ma na celu uformowanie korony. Większość pędów skracamy o połowę. W kolejnych latach ścinamy praktycznie wszystkie nowe przyrosty, dla utrwalenia kształtu i wprowadzenia ewentualnych poprawek korygujących. Dlatego przycinamy wszystkie pędy odbiegające od kształtu. Obcinamy zbędne gałązki i skracamy długie pędy. W ten sposób pień i konar główny oraz konary boczne przyrastają na grubość.
Wszystkie zbyt długie pędy skracamy o połowę, w momencie gdy wytworzą po 4-5 liści lub par liści. Pędy przycina się na taką długość, aby uzyskać pożądany kształt korony. Przewodnik na ogół przycina się tuż nad rozgałęzieniem bocznym, z którego później wyprowadza się wierzchołek. W tym celu gałązkę okręca się drutem i ustawia pionowo. Z tyłu drzewa pozostawiamy więcej pędów, a z przodu mniej, aby ładnie wyeksponować pień. Systematycznie przycinane bonsai jest pobudzone do wytwarzania nowych pędów. W tzw. śpiących pąkach (kątach liści) szybko pojawiają się nowe pędy. Te młode gałązki są drobniejsze i mają mniejsze liście. W ten sposób powstaje gęsta korona i wielu cienkich gałązkach, proporcjonalnych do wielkości drzewa. Dla zachowania równowagi, po przycięciu liści i pędów, należy przyciąć korzenie. W innym wypadku roślina mocno się rozrośnie, chcąc odzyskać poprzednią formę.
Fikus bonsai – co trzeba przycinać?
Bonsai wymaga przycinania zarówno pędów, liści, jak i korzenie. Dzięki temu możemy je ładnie formować i nadać mu odpowiedniego kształtu. Przycinanie korzeni jest szczególnie ważne, ponieważ jak tego zabiegu nie wykonamy, to roślina zacznie się nam nadmiernie rozrastać. Przez to nie utrzymamy jej karłowatej postaci.
Przy tym zabiegu obowiązuje pewna zasada. A mianowicie wszystko, co zrobisz z dolną partią drzewa, będzie miało odzwierciedlenie w jego górnej części i na odwrót. Dlatego gdy obcinasz bardzo wiele gałęzi i liści, przy tym pozostawiając korzenie, to w następnym roku nasze drzewo nadmiernie się rozrośnie. Dlatego między systemem korzeniowym a koroną powinna być równowaga. Gdy ją zaburzymy, to nasza roślina będzie starała się ją przywrócić. Z tego też względu system korzeniowy nie powinien być większy niż maksymalnie o 30% niż liście i gałązki. Gdy zależy nam na tym, aby nasze drzewko bonsai nieco urosło, to możemy je przesadzić do większej donicy i pozwolić mu na rozrost korzeni.
Narzędzie do cięcia bonsai – jakie wybrać?
Rodzaj użytego narzędzia do przycinania bonsai zależy od wieku i grubości pędów. Na ogół wystarczą nożyczki, ale też do niektórych konarów może być potrzebny sekator. Wybór właściwego narzędzia zależy od rodzaju rośliny. Bonsai iglaste uszczykujemy palcami. W tym wypadku użycie nożyczek czy sekatora może spowodować brązowienie i usychanie końcówek pędów. Grubsze gałązki przycinamy nożyczkami lub małym sekatorem. Do przycinania bonsai nie musimy inwestować w specjalistyczne narzędzia do cięcia. Wystarczą jedynie ostre nożyczki ogrodnicze lub mini sekator, w niektórych przypadkach może się przydać większy sekator, a nawet piła.
