Jabłonie najczęściej spotykamy w naszych ogrodach. Gdy ich uprawa i odpowiednie warunki stanowiskowe są optymalne dla ich rozwoju, to wydadzą smaczne owoce. Dlatego warto zapoznać się z tym poradnikiem, aby uniknąć wielu błędów w uprawie tych drzewek owocowych.
Kiedy sadzimy jabłonie?
Najlepszym okresem na sadzenie jabłoni jest jesień. Na ogół jest to okres od połowy października do połowy listopada. Nie należy sadzić później, bo młode sadzonki nie zdążą się ukorzenić. Kolejnym terminem jest sadzenie jabłoni wiosną. Jeżeli kupiliśmy je zbyt późno, to na okres zimy możemy sadzonki przechować przez zimę, aż ziemia rozmarznie i posadzić je wiosną. Wiosną należy jabłonie regularnie podlewać.
Specjaliści radzą, aby sadzić je zaraz po zakupie w szkółce, by przed zimą miały czas na ukorzenienie się. Gdy temperatura przez dłuższy czas nie spadnie poniżej 4 st. C, to będą miały ku temu dobre warunki.
Jabłoni należy zapewnić korzystne warunki glebowe. Jabłonki preferują podłoże lekko kwaśne lub zasadowe. Przed sadzeniem drzew należy sprawdzić kwasomierzem podłoże pod jabłonki. Gdy wartość ta jest zbyt niska, to należy wykonać wapnowanie gruntu. Jabłonie tolerują podłoże lekko wilgotne, przepuszczalne i lekko kwaśne, przepuszczalne i żyzne.
Sadzenie jabłoni wiosną
Sadzenie jabłoni wiosną jest dobrą porą, szczególnie dla zakupu nowych sadzonek. Wtedy mamy pewność, że sadzonka dobrze się ukorzeni przez okres wegetacji. Decyzję o posadzeniu jabłoni wiosną warto też podjąć, gdy kupiliśmy nasze drzewka np. późną jesienią lub zimą. Gdy zima jest wyjątkowo mroźna i bez śniegu, to młode sadzonki może uszkodzić. Dlatego warto je przechować w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu aż do wiosny.
Sadzenie jabłoni jesienią
To optymalny okres do sadzenia jabłoni. Najlepiej zrobić to od połowy października do połowy listopada. Wtedy młode sadzonki zdążą się przyjąć i ukorzenić do pierwszych zimowych mrozów.
Jak sadzić jabłoń?
Jabłonie lubią miejsca słoneczne i osłonięte od wiatru. Przed sadzeniem miejsce pod jabłonki odpowiednio przygotowujemy. Stanowisko należy odchwaścić, przekopać szpadlem i rozpulchnić widłami. Ziemię nawozimy odpowiednimi nawozami organicznymi lub mineralnymi.
Wykop pod Jabłonkę powinien mieć około 50 cm średnic i 50 cm głębokości. Generalnie powinien być nieco większy niż system korzeniowy sadzonego drzewa. Na dnie dołka usypujemy kopczyk żyznej ziemi, na którym będziemy rozkładali korzenie rośliny. Korzenie zniszczone lub zbyt długie można przyciąć. Wokół sadzonego drzewa umieszczamy palik, który będzie służył mu za podporę. Drzewo musi być podparte, dopóki nie wytworzy silnych pędów. Zasypujemy drzewko ziemią z każdej strony i lekko ją uklepujemy. Jabłoń powinna być posadzona na tej samej głębokości, jak rosła w szkółce. Miejsce szczepienia powinno znaleźć się około 10 cm nad ziemią. Na koniec obficie podlewamy posadzone drzewo.
Po posadzeniu drzewka jabłoni należy skrócić jego pędy do wysokości około 70 cm nad ziemią. Pędy boczne może skrócić o 1/3 długości. Zaraz po posadzeniu możemy formować koronę drzewa. W kolejny latach za pomocą ostrych i wydezynfekowanych narzędzi wykonujemy cięcia odmładzające i prześwietlające. Dzięki temu nasze drzewa będą szybko rosły i obficie owocowały.
Co ile sadzić jabłonie?
Odmiany karłowate o niezbyt rozłożystych koronach, szczepione na pniu lub w sadzie towarowym sadzimy co półtora metra. Natomiast klasyczne odmiany jabłoni, które się mocno rozrastają, powinny mieć co najmniej trzy metry odstępu. Im więcej, tym lepiej.
Sadzenie jabłoni w odstępach
W zależności od odmiany, jej siły wzrostu, jabłonie sadzimy w różnych odstępach. Odmiany silnie rosnące potrzebują więcej miejsca do wzrostu niż gatunki karłowate. Minimalna odległość między dołkami to 150 m -300 m. Między rzędami jabłonek powinno być trzy metry odstępu.
Jakie odmiany jabłoni sadzić na działce?
Najczęściej wybierane odmiany jabłoni to:
- Antonówka – posiadają kruchy miąższ i kwaśny smak i nadają się głównie na przetwory. Dojrzewają na początku września. Ta odmiana jabłoni jest bardzo wytrzymała na mróz, mniej podatna na szkodniki takie jak mączniak, czy parchy. Odmiana zapylająca inne jabłonie.
- Gala – Odmiana słodka, krucha, typowo deserowa, owoce małe lub średnie. Średnio wrażliwa na mróz, parchy, zarazę ogniową. Dobrze odporna na mączniaka, ale słabo sobie radzi z chorobami drewna.
- Golden Delicious – owoc tej jabłoni ma charakterystyczną zielonkawo- złotą skórkę z lekkim rumieńcem i odrdzewieniem. Ta odmiana cieszy się dużą popularnością ze względu na smaczny i słodki owoc. Wrażliwa na mróz i podatna na choroby jabłoni.
- Idared – Owoce dojrzewają dopiero w październiku. Odmiana smaczna, soczysta, lekko kwaskowata. Skórka zielona z mocnym rumieńcem. Odmiana dość wrażliwa na mróz. Odporna na parchy i wrażliwa na mączniaka jabłoni.
- Jonagold – popularna odmiana jabłoni do sadu. Owoce dojrzewają w październiku. To jedne z najsmaczniejszych jabłek, deserowe, a także wykorzystywane na przetwory. Odmiana średnio wrażliwa na mróz i parchy, niepodatna na mączniaka.
- Kosztela – to stara polska odmiana jabłoni, dojrzewająca na przełomie września i października. Owoce deserowe, słodkie i twarda. Drzewa jabłoni rośnie bardzo silnie, owocuje obficie i naprzemiennie. Wytrzymała na mróz i odporna na choroby.
- Ligol – odmiana ligol charakteryzuje się dużymi, smacznymi i słodko-kwaskowatymi owocami, które dojrzewają w październiku. Odmiana zielono- czerwona, dojrzewająca w październiku. Dobra w uprawie ze względu na dużą odporność na mróz oraz choroby i szkodniki.
- Papierówka (oliwka żółta) – dojrzewa od drugiej połowy lipca do początku sierpnia. Mało dojrzałe jabłka nadają się na przetwory. Dojrzała owoce musimy szybko spożyć. Wytrzymała ma mróz, choroby i szkodniki jabłoni.
- Szampion – odmiana średnio późna, bo dojrzewa w październiku. Owoc typowo deserowy, bardzo smaczny i aromatyczny. Umiarkowanie wrażliwa na mróz i na choroby. Dobry zapylacz dla innych odmian jabłoni.
- Szara reneta – dojrzewa pod koniec września. Często owoc jest przechowywany na dłuższy czas i stosowany na przetwory i do suszenia. Owoc soczysty i kwaskowaty. Wytrzymała na mróz i choroby.
Jak sadzić stare odmiany jabłoni?
Stare odmiany jabłoni są bardziej odporne na mróz, choroby i szkodniki. Niemniej jednak uprawa starych odmian jest mniej popularna. A szkoda, bo te odmiany często nie wymagają oprysków chemicznych i są przez to łatwiejsze w uprawie. Ponadto drzewa starych odmian żyją od 40 do 60 lat. Zatem jabłonią możemy się cieszyć przez kilka pokoleń. Jeżeli chodzi o sposób sadzenia starych odmian jabłoni, to możemy kierować się tymi samymi wskazówkami, co przy sadzeniu nowych odmian jabłoni. Dołek powinien mieć wymiary 50 × 50 cm. Po zakopaniu udeptujemy glebę. Ważny jest również rozstaw. W zależności od wielkości drzewa odległość między poszczególnymi osobnikami powinna być od 3 do 5 m. Ważny zabiegiem jest cięcie jabłoni, które wykonujemy dwa razy w roku, czyli wiosną i latem.
Jabłoń kolumnowa – jak sadzić?
Jabłonie kolumnowe to idealne rozwiązanie do małych ogrodów, na balkony, czy tarasy. Zajmują mniej miejsca i mniej miejsca potrzebują w naszym ogrodzie. Przy uprawach kolumnowych kształtuje się jeden silny przewodnik, na którym osadzone są pędy boczne. Dorosłe okazy dorastają od 2 do 3 metrów wysokości, a szerokość korony drzewa nie przekracza 60- 80 cm. Sadzone są w niewielkich rozstawach, bo od 1 m do 1,5 metra między poszczególnymi osobnikami. Można je sadzić w gruncie lub w donicy.
W gruncie wykopany dołek musi być nieco większy niż wielkość bryły korzeniowej sadzonki. Sadzonkę sadzimy na tym samym poziomie, na którym rosła ona w donicy. Sadzonki szczepione na pniu, muszą być posadzone tak, aby miejsce szczepienia było minimum 10 cm od ziemi.
Odmiany kolumnowe można również trzymać w donicach na balkonie lub tarasie. W tym celu wybieramy donicę dwu lub trzykrotnie większą od bryły korzeniowej sadzonki. Przyjmuje się, że jest to donica o średnicy od 50 do 60 cm i o tej samej wysokości. Korzenie drzewka nie mogą być pozaginane i ściśnięte. Wszystkie uszkodzone i połamane części korzenia usuwa się ostrym sekatorem. Przed sadzeniem system korzeniowy sadzonki moczymy przez parę godzin w wodzie, a najlepiej przez całą noc. Przy uprawach donicowych musimy zastosować drenaż w postaci np. keramzytu. Na dno donicy układamy drenaż, następnie kompost i wkładamy drzewko. Zanim zasypiemy je żyzną ziemią, należy dokładnie poukładać jego korzenie w donicy. Na koniec wypełniamy ziemią, uklepujemy i obficie podlewamy.
