Posiadając własny ogród możemy zaaranżować tę przestrzeń na wiele różnych sposobów tak, by spełniała nasze oczekiwania. Jednym z coraz popularniejszych rozwiązań są ogrody sensoryczne. Mówiąc najprościej, są to ogrody urządzone w taki sposób by oddziaływały na wszystkie nasze zmysły. Taki ogród to nie tylko piękne miejsce. Może mieć on również bardzo pozytywny wpływ na nasz nastrój i samopoczucie. Jak jednak go stworzyć? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w naszym artykule.
Ogrody sensoryczne – co to jest?
Zacznijmy od wyjaśnienia czym właściwie są ogrody sensoryczne. Mówiąc najprościej, jest to rodzaj ogrodów, które projektowane są w taki sposób, by silnie działać na wszystkie zmysły, które posiadamy. W ogrodach tych znajdziemy rośliny o różnorodnych kształtach i fakturach, silnie pachnące kwiaty, miejsca, które zostały stworzone do chodzenia boso, różnego rodzaju dekoracje i akcesoria, które wydają dźwięki lub służą do dotykania i poznawania interesujących faktur.
Historia ogrodów sensorycznych sięga starożytności. Już wówczas wiedziano, że kontakt z przyrodą może mieć pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Jednakże dopiero w XX wieku idea ogrodów sensorycznych została jasno określona a one same stały się coraz popularniejsze. Co ważne, ogrody zmysłów to nie tylko piękna przestrzeń. Ich celem jest bowiem także stworzenie otoczenia, które korzystnie wpływa na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne
Korzyści płynące z posiadania ogrodu sensorycznego
Posiadanie własnego ogrodu sensorycznego może przynieść szereg korzyści dla zdrowia naszego oraz naszej rodziny. Wśród nich wymienić możemy między innymi:
- stymulowanie wszystkich zmysłów i ich wyostrzanie;
- ułatwienie relaksu i wyciszenia;
- zmniejszenie poziomu stresu;
- poprawę samopoczucia.
Z zalet ogrodu sensorycznego możemy czerpać wszyscy jednakże szczególnie poleca się je w terapii osób cierpiących na różnego rodzaju dysfunkcje. Bardzo często pomagają oswoić się z nową rzeczywistością osobom, które straciły jeden ze zmysłów pokazując, że nadal mogą one odczuwać szereg interesujących bodźców za pomocą tych, które pozostały. Grupą, która bardzo dużo czerpie z ogrodów sensorycznych są dzieci. Ogrody sensoryczne w ich przypadku służą nie tylko zabawie. Maluchy odkrywają w nich fascynujący świat przyrody i uczą się rozróżniać różne zmysły, co rozwija ich percepcję i zdolności poznawcze. W takim ogrodzie mogą z bliska obserwować rozwijające się rośliny, dotykać ich i badać, co pozytywnie wpływa na rozwijanie zmysłu dotyku oraz kreatywności. Ponadto, stymulacja innych zmysłów, takich jak słuch i wzrok, pomaga dzieciom rozwijać się intelektualnie.
Ścieżka sensoryczna w ogrodzie
Coraz więcej osób, które dowiadują się o tym, jakie korzyści daje ogród sensoryczny zastanawia się nad stworzeniem takiej przestrzeni w pobliżu swojego domu. Wbrew pozorom nie musi to oznaczać przebudowy całego ogrodu. Doskonałym rozwiązaniem jest ścieżka sensoryczna w ogrodzie. To specjalnie zaplanowana trasa, której celem jest umożliwienie osobom przechodzącym przez nią doświadczania różnorodnych wrażeń, angażujących wszystkie zmysły. Elementy, które powinny znaleźć się na ścieżce sensorycznej, obejmują różnorodne faktury podłoża, takie jak miękki trawnik, piasek, kamyki czy drewno. Dotykając tych różnych powierzchni, możemy doświadczyć odmiennych wrażeń i odczuć pod stopami rozmaite tekstury. Ważnym aspektem są również rośliny – powinny być to zarówno te o intensywnych aromatach, jak i różnorodnych, pobudzających wzrok kolorach. Na ścieżce sensorycznej w ogrodzie nie powinno zabraknąć także elementów, które pobudzać będą zmysł słuchu. Mogą to być drewniane i metalowe dzwonki poruszane przez wiatr, fontanny, wydające delikatne dźwięki piszczałki czy szumiące trzciny. Na ścieżce sensorycznej mogą znaleźć się także jadalne owoce np. krzewy malin, porzeczek czy jeżyn. Im więcej będzie miała ona elementów tym lepiej działać będzie na nasze zmysły.
Ogród sensoryczny – projekt i realizacja
Ogród sensoryczny to doskonałe narzędzie, które pozwala nam w pełni doświadczać i doceniać różnorodność natury. Jego stworzenie może wydawać się jednak zadaniem trudnym. Jak sobie z nim poradzić? Przede wszystkim potrzebny jest nam projekt ogrodu sensorycznego. Możemy skorzystać z gotowych propozycji, które są dostępne w sieci, skorzystać z pomocy profesjonalistów zajmujących się projektowaniem terenów zielonych lub też postarać się samodzielnie rozrysować na kartce poszczególne elementy ogrodu sensorycznego wraz z ich umiejscowieniem. Jakie elementy powinny znaleźć się w projekcie? Wszystko zależy od tego jakim budżetem i ilością miejsca dysponujemy, niemniej jednak wśród najważniejszych z nich wymienić należy:
- różnorodne podłoża znajdujące się na ścieżce;
- zróżnicowaną roślinność;
- akcesoria takie jak dzwonki, wiatraczki, fontanny;
- miejsca relaksu i meble wypoczynkowe.
Realizacja projektu ogrodu sensorycznego powinna rozpocząć się od odpowiedniego przygotowania podłoża. Powinno być ono dopasowane do potrzeb poszczególnych gatunków roślin. Następnie wytyczamy ścieżkę i umieszczamy na niej stałe elementy takie jak np. ławki. Kolejnym krokiem jest sadzenie roślin według wcześniejszego projektu. Ostatni etap to montaż dekoracji i akcesoriów.
Ogród sensoryczny – wyposażenie i elementy
Stworzenie ogrodu, który dostarcza różnorodnych doznań sensorycznych, wymaga starannego wyboru roślin i innych elementów wyposażenia. Przyjrzyjmy się jakie rośliny i akcesoria mogą działać na poszczególne zmysły:
- Zmysł dotyku: rośliny o różnych fakturach i teksturach, miękka trawa, piasek, żwir, drewno, kamienie.
- Węch: rośliny o intensywnych aromatach, kwiaty, zioła i krzewy takie jak lawenda, róża, mięta czy tymianek.
- Wzrok: rośliny o różnych kształtach liści, kwiaty w różnorodnych, wyrazistych kolorach, kamienie układane w ciekawe wzory, starannie zaprojektowane rabaty z różnorodną roślinnością.
- Słuch: elementy akustyczne takie jak drewniane dzwonki wiatrowe, dźwiękowe panele, piszczałki, fontanny.
- Smak: różnorodne rośliny jadalne – krzewy owocowe i zioła.
Budżetowanie i koszty związane z ogrodem sensorycznym
Koszt ogrodu sensorycznego to kwestia, która zastanawia wiele osób, które chciałaby stworzyć taką przestrzeń. Niestety, nie da się go jednoznacznie określić, ponieważ wpływ na wysokość wydatków na stworzenie takiego ogrodu zależy od szeregu czynników. Wśród nich wymienić możemy między innymi konieczność wykonania prac ziemnych, koszty zakupu roślin, ceny materiałów budowlanych i akcesoriów. W związku z tym łączny koszt ogrodu sensorycznego może wynieść od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Istnieją jednak rozwiązania, które pozwolą nam zaoszczędzić. Wśród nich wymienić możemy porównywanie ofert poszczególnych sklepów ogrodniczych, zakupy w trakcie trwania sezonu (ceny sadzonek są wówczas tańsze) czy zakup elementów wyposażenia ogrodu sensorycznego z drugiej ręki.
Porady i rekomendacje
Posiadanie własnego ogrodu sensorycznego daje sporo radości, jest jednak również obowiązkiem. Aby utrzymać go w dobrym stanie musimy regularnie przeprowadzać prace porządkowe obejmujące grabienie ścieżek oraz troszczenie się o prawidłowy rozwój roślin. Podstawowe prace takie jak przycinanie i formowanie krzewów należy przeprowadzać jesienią lub wczesną wiosną. W tracie trwania wiosennych i letnich miesięcy rośliny należy regularnie podlewać i nawozić zgodnie z wymaganiami danego gatunku. Jeśli w ogrodzie sensorycznym będą przebywać dzieci upewnijmy się, że wszelkie atrakcje i dodatkowe akcesoria będą dla nich bezpieczne oraz umiejscowione tak, by dzieci bez problemu mogły z nich skorzystać. Pamiętajmy także o konserwacji mebli ogrodowych znajdujących się ogrodzie – należy je regularnie oczyszczać i choć raz do roku zabezpieczyć za pomocą np. impregnatu do drewna.
Podsumowując, ogród nie musi być jedynie ozdobą naszego domu. Może również pełnić rolę terapeutyczną i wspomagać nasze zdrowie i samopoczucie. Tworzenie ogrodu sensorycznego może być wspaniałą aktywnością, do której zachęcić możemy wszystkich domowników. Warto to zrobić, ponieważ korzyści jakie dają ogrody zmysłów są nie do przecenienia.
