Próchnica glebowa odgrywa ważną rolę w rozwoju roślin w naszym ogrodzie. Niezależnie czy posiadamy trawnik, rabaty kwiatowe lub rośliny ozdobne, czy uprawiamy warzywa i owoce na naszej działce, próchnica decyduje o tym, jaki plony osiągniemy oraz czy będziemy się cieszyć piękną, zdrową roślinnością w naszym ogrodzie. Czym jest próchnica gleby ? Jaką rolę odgrywa w ekosystemie rozwojowym naszej fauny ogrodowej ? Dowiesz się w tym artykule.
Co to jest próchnica gleby?
Każdy dobrze z nas wie, że odpowiednie zasilanie w składniki odżywcze wpływa nie tylko na ich właściwy rozwój, ale też na ich odporność i wytrzymałość. W tym wypadku najważniejszym czynnikiem jest odpowiednio dobrany nawóz. Dlatego producenci tworzą coraz to nowsze, bogate w składniki odżywcze mieszanki nawozowe dla roślin. Niemniej jednak sztuczne nawozy nigdy nie zastąpią najcenniejszego i najbardziej naturalnego nawozu, jaką jest gleba próchniczna.
Gleba próchniczna inaczej humus jest częścią organiczną gleby, powstałą ze szczątek roślin i zwierząt, rozłożoną przez mikroorganizmy glebowe. Próchnica ziemi decyduje o żyzności podłoża. To naturalny i najlepiej przyswajalny nawóz przez rośliny.
Jak powstaje próchnica glebowa?
Podłoże próchniczne jest naturalnym i bogatym w związki organiczne nawozem. Powstaje w wyniku biologicznego rozkładu resztek organicznych, takich jak liście, obumarłe korzenie i rośliny, gałązki, sucha trawa, opadłe owoce, a także odchody zwierząt, martwe owady itp. W trakcie procesu rozkładu resztek organicznych, w podłożu rozwijają się mikroorganizmy, takie jak grzyby i bakterie, a także bezkręgowce, do których zaliczamy dżdżownice, przetwarzające tę obumarłą materię organiczną w rozmaite związki. Oprócz tego również te bezkręgowce żyjące w ziemi (dżdżownice) mają swój udział we wzbogacaniu tej próchnicy oraz jej właściwym rozprowadzaniu w glebie.
Zatem taki humus jest naturalnym nawozem, który jest bogatym w liczne składniki odżywcze i strukturotwórcze kwasy humusowe.
Typy próchnicy – jakie są?
Ziemia próchniczna zdecydowanie wpływa na poprawę jakości podłoża w ogrodzie. Przy czym mamy jej kilka rodzajów w zależności od źródła pochodzenia.
Najbardziej popularny jest kompost. Kompost to przetworzone roślinne szczątki organiczne oraz bio resztki z naszej kuchni, pochodzenia roślinnego. Kompost na ogół rozkłada się wiosną i jesienią, ale również można to robić częściej. Ten materiał organiczny nie grozi przenawożeniu.
Kolejny często stosowanym nawozem próchnicznym jest obornik. Obornik to organiczne odchody zwierząt hodowlanych. Wyróżniamy obornik bydlęcy, krowi, kurzy itp. Najlepiej używać go dobrze przekompostowanego i odgazowanego. W takiej formie nie zaszkodzi roślinom i w tej postaci nie ma też nieprzyjemnego zapachu. Obornik rozrzuca się po rabatach jesienią lub wczesną wiosną. Należy go przekopać z ziemią. Świeży obornik stosujemy tylko jesienią, ponieważ wysokie stężenie związków mineralnych może popalić korzenie roślin.
Kolejnym dość często stosowaną ziemią próchniczną jest torf. Niemniej jednak torf poprawia strukturę gleby, ale ma mało składników mineralnych. Z tego też względu nie może zastąpić pełnowartościowego nawozu dla roślin. Używając go, trzeba wspomóc się dodatkowymi nawozami mineralnymi. Najczęściej używa się uniwersalnych wieloskładnikowych nawozów mineralnych.
Jakie znaczenie ma próchnica gleby?
Próchnica w glebie spełnia niezwykle ważną rolę, jeżeli chodzi o utrzymanie i zasilanie roślin w składniki odżywcze. Pozwala ona ograniczyć straty związków mineralnych, takich jak np. azot lub potas, które wolniej wypłukują się z gleby i trudniej przenikają w jej głębsze warstwy. Z tego też względu próchnica w podłożu pozytywnie wpływa na wzrost i rozwój roślin, dzięki stałemu dostępowi do łatwo przyswajalnych składników odżywczych w glebie.
Ponadto w przeciwieństwie do nawozów sztucznych, próchnica glebowa nie powoduje przenawożenia roślin lub zasolenia podłoża, ponieważ jest substancją całkowicie organiczną. Jedynym zagrożeniem może być jej odczyn, który jest uzależniony od materiału organicznego, na bazie jakiego dana próchnica powstała. Kompost, powstały na bazie roślin i drzew liściastych przy udziale dżdżownic ma odczyn lekko kwaśny lub zasadowy. Gdy w składzie takiego kompostu mamy rośliny iglaste, to odczyn będzie bardziej kwaśny. Dlatego nie każda próchnica będzie odpowiednia pod uprawę wszystkich roślin. W zależności od samego odczynu podłoża, jaką tolerują dane gatunki roślin, należy dobrać właściwą ziemię próchniczną.
Próchnica wpływa na właściwości i jakość gleby. Jej obecność powoduje tworzenie się pożądanej, gruzełkowatej struktury podłoża. Przy tym poprawia napowietrzenie ziemi i jej gospodarkę wodną.
Ile próchnicy powinna zawierać gleba?
Zawartość próchnicy w glebie uzależniona jest od typu i rodzaju gleby. Gleby o bardzo wysokie zawartości próchnicy posiadają jej powyżej 3,5%. Gleby o wysokiej mają od 2%-3,5% w swoim składzie. Natomiast średnie od 1-2%. Najwięcej mają czarnoziemy, mady próchniczne i rędziny (ok. 6%), gleby brunatne są w zakresie 2-3 %. Generalnie te gatunki gleb uważane są za najbardziej nadające się do upraw. Oczywiście zawartość próchnicy w glebie w dużej mierze zależy też od sposobu użytkowania ziemi. Gdy będziemy ją nawozić nawozami próchnicznymi (kompost, obornik), to zwiększamy poziom próchnicy w glebie średnio od 1%- 2,5%.
Jak poprawić próchnicę gleby?
Gleby zbite i gliniaste rozluźnia się i poprawia ich przepuszczalność poprzez dodanie gruboziarnistego piasku lub zastosowanie organicznych nawozów (torfu, kompostu lub obornika). Ten gatunek gleb jest uważany za najbardziej żyzny. Niemniej jednak ich struktura nie pozwala na bezpośrednią uprawę.
Gleby lekkie poprawiamy, dodając do nich materię organiczną, która zapewni im lepsze magazynowanie wody.
Gleby bardzo lekkie są i piaszczyste są bardzo trudne do doprowadzenia ich do stanu, aby były odpowiednie pod uprawy warzyw i owoców. Jeżeli w twoim ogrodzie jest taka ziemia, to warto zdecydować się na podwyższone grządki i nawieść dobrej ziemi próchnicznej.
Próchnica gleby – jakie ma znaczenie dla Twojego ogrodu?
Istotnym elementem decydującym o wysokich plonach jest możliwość utrzymania odpowiedniej zawartości wody w glebie. Co prawda na ilość opadów nie mamy wpływu, ale możemy oddziaływać na strukturę gleby, zawartość w niej składników organicznych i próchnicy, które to przyczyniają się do utrzymywania wody w ziemi.
Próchnica jest jak gąbka, która poprzez mikroorganizmy rozwijające próchnicę, wytwarzają różnego rodzaju śluzy, powodujące klejenie się gleby w gruzełki. W związku z tym próchnicę cechuje bardzo duża pojemność wodna w stosunku do jej masy. Zatrzymuje ona 20 razy więcej wody, niż sama waży. Woda zawarta w próchnicy jest łatwo dostępna dla roślin. W ten sposób woda jest efektywnie wykorzystywana przez rośliny uprawne w warunkach sprzyjających nawet do 85%. Natomiast ziemia o niskiej zawartości próchnicy pozwala na wykorzystanie wody deszczowej jedynie w 10-20%.
Warto tutaj podkreślić, iż próchnica jest magnesem dla pożytecznych mikroorganizmów i dżdżownic. Te małe stworzenia dodatkowo napowietrzają podłoże i przyczyniają się do lepszego wchłaniania składników odżywczych przez rośliny w naszym ogrodzie.
