Nornice w ogrodzie nie są zwierzętami mile widzianymi. Te małe szkodniki potrafią wyrządzić wiele szkód, dlatego gdy pojawią się na naszym terenie, szukamy sposobu na wykurzenie ich z naszej posesji. W tym artykule dowiesz się, jak sobie radzić z tymi nieproszonymi gośćmi w ogrodzie.
Nornica – co to jest ?
Nornica jest niewielkim gryzoniem nornikowatym. Jej długość z wałeczkowatym tułowiem i głową wynosi zaledwie 11 cm (istnieją też osobniki dorastające do 15 cm). Posiada dość gęstą sierść, która może przybierać na grzbiecie kolor szaro- rudy lub czerwonawo-rdzawy. Boki są jaśniejsze, a okolice brzucha mogą być popielate lub białe, czasem w odcieniu kremowym. Oczy duże, a uszy wystające spod sierści, przygięte do przodu i sięgają oczu. Ogon jest dość długi, bo sięga 5 cm, skąpo owłosiony, z wierzchu ciemny, a jasny pod spodem. Jasne są stopy. Zatem gryzoń te bardzo jest podobny do myszy polnej i często jest z nią mylony.
Jak rozpoznać nornicę?
Najbardziej popularnym gatunkiem na naszych terenach jest nornica ruda, która do złudzenia przypomina naszą pospolitą mysz polną. Zatem jak je rozróżnić. Otóż nornica jest mniejsza od myszy, ma od niej krótszy ogon i łapy. Nornice mają gęstsze i bardziej miękkie futro. Nornica nie wchodzi do domu, a buszuje jedynie w ogrodzie. Jej obecność przypomina działania kreta. Podobnie jak ten gryzoń robi dziury w ziemi i drąży korytarze, ale nornica nie usypuje kopców jak kret.
Jakie są rodzaje nornic?
Nornica ruda to pospolity gatunek nornic w całej Polsce, który zamieszkuje wilgotne lasy liściaste i mieszane, a także zarośla nadwodne, parki, działki i ogrody. Przebywa w bezpośredniej bliskości kopców, gniazda zakładają pod leżącymi pniami drzew. Żeruje głównie nocą, rzadziej można spotkać ją za dnia. Jej rewir wynosi około 1600 m2. Ten mały gryzoń doskonale skacze i wspina się po gałązkach drzewek owocowych, które są przez nią obgryzane z kory. Przy ty też kopie nory płytko, w wierzchniej warstwie ziemi i tworzy skomplikowaną sieć korytarzy z wieloma otworami wejściowymi. Gniazda kuliste z mchu i traw zakłada w spróchniałych drzewach, pod kładami i między starymi pniami, a także w głębi ziemi. Istnieją też inne gatunki nornic, prowadzących tryb nocny. Do nich należą:
- nornica rudogrzbieta (Myodes rutilus),
- nornice kalifornijskie (Myodes californicus),
- nornice tienszańskie (Myodes centralis),
- górczak wielkouchy (Myodes macrotis).
Czym żywi się nornica?
Nornice żywią się zarówno roślinami, jak i innymi zwierzętami. Poszukuje jedzenia nad ziemią i pod jej powierzchnią. Wiosną i latem te małe szkodniki żywią się roślinami, czyli ich pędami, kłączami, nasionami, pąkami, korą młodych drzew. Ze zwierząt znajdziemy w ich jadłospisie bezkręgowce, w tym owady, larwy owadów i dżdżownice.
Na zimę nornica gromadzi zapasy, którymi głównie są nasiona. Gdy w tym okresie brakuje jej pożywienia, to gryzie korę drzew. W otoczeniu siedzib ludzkich te małe gryzonie mogą liczyć na obfitość pokarmu, z tego też względu często właśnie tam pod powierzchnią ziemi zakładają swoje gniazda. Zatem można je spotkać w ogrodach, sadach, szkółkach roślinnych, gdzie mogą zrobić spore szkody wśród młodych drzew. Gryzonie te nie wchodzą do domu, do budynku gospodarczego, stodoły, czy garażu. Dlatego nie powoduje strat w pomieszczeniach, ale za to żeruje na zewnątrz.
Jak rozmnaża się nornica?
Generalnie gryzoń ten swój okres rozmnażania łączy z dużą dostępnością jedzenia. Ciąża trwa około 21 dni. Samica rodzi 3-4 razy w roku do 5 młodych, czasem zdarza się nawet siedmioro z jednego miotu. Młode nornice przychodzą na świat ślepe i nie owłosione, ale dość szybko rosną. Już po dwóch tygodniach otwierają oczy, a po 25 dniach opuszczają gniazdo. Pełną dojrzałość płciową, nornica uzyskuje w wieku 8-9 tygodni. W ciągu jednego roku nornica potrafi wyprowadzić 4 mioty, co daje około 20 osobników. Gryzoń żyje maksymalnie do trzech lat.
Jakie szkody robią nornice w ogrodzie?
Nornice na działce potrafią zrobić wiele szkód i to przez cały rok, bo te gryzonie wbrew pozorom nie zapadają w sen zimowy. Najczęstsze szkody przez nornice to powyjadane nasiona, bulwy oraz kłącza i cebule kwiatowe. Kora drzew owocowych jest często uszkadzana zimą, gdy brakuje im innego pokarmu. Przy niedoborze pożywienia żerują na korze młodych drzew, krzewów liściastych, pędach róż, a także wyjadają nasiona i cebule posadzone jesienią. To zaś wpływa na kondycję naszych roślin, które mogą chorować, uschnąć przez zimę oraz w ogóle nie wykiełkować. Zima to jest okres odpoczynku naszego ogrodu, dlatego w tym okresie najmniej poświęcamy mu uwagi. W tym czasie nornice mogą sobie swobodnie po nim buszować.
Niemniej jednak nornice powoduje szkody przez cały rok. Jednak gdy wiosną rozpoczynamy pierwsze prace w ogrodzie, wtedy właśnie może przekonać się o jej bytowaniu na naszej działce. O jej przebywaniu w naszym ogrodzie świadczą widoczne ślady na kwiatach, drzewach, trawnikach, a także na jej ślady możemy natknąć się podczas prac w ogrodzie, takich jak np. przekopywanie rabat i grządek. Po czym poznamy, że w naszym ogrodzie buszuje nornica? Otóż jest wiele takich symptomów:
- Nornice na trawniku, grządkach i w innych miejscach tworzę pod ziemią płytkie tunele oraz system korytarzy. Jeżeli zauważymy kopce wychodzące ponad powierzchnie ziemi, to może być działalność nornic
- Wyschnięte rośliny w ogrodzie, w szczególności kwiaty cebulowe, takie jak tulipan, lilie, czy żonkile.
- Nadgryzienia widoczne na kłączach, liściach, owocach, pąkach i innych częściach roślin.
- Obgryziona kora drzew, ślady widoczne szczególnie u młodych roślin.
- Gniazda znajdujące się w spróchniałych drzewach lub w starych korzeniach.
Nornica może być nosicielem hantawirusa, który u człowieka wywołuje gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym, wywołującym niewydolność nerek. Te gryzonie nie są agresywne, ale mogą ugryźć gdy są łapane ręcznie i niewłaściwie przenoszone. Dlatego ważna jest ochrona przed ich ugryzieniem, w trakcie prac ich eliminacji, należy założyć grube rękawice ochronne.
Skuteczne sposoby na nornice
Na zwalczanie nornic jest wiele sposobów. Niemniej jednak, aby one zadziałały, należy zastosować kilka metod jednocześnie. Na ogół jedna z poniżej wymienionych metod nie będzie w 100 % skuteczna. A stosując kilka sposobów, możesz utrudnić życie nornicom na tyle, że na dobre wyniosą się z ogrodu. Zatem poznaj domowe sposoby na nornice
Cynamon na nornice
Wiele osób poleca cynamon na nornice, jako jedną z metod na odstraszanie nornic. Do znalezionej norki wsypujemy cynamon, jego silny aromat zniechęca te gryzonie do żerowania w naszym ogrodzie.
Zatykanie i zalewanie wodą tuneli
Drugą metodą jest zatykanie i zalewanie tuneli i gniazd nornic wodą. Należy przy tym regularnie kontrolować, czy pojawiają się nowe tunele budowane przez te gryzonie.
Unikaj grubej warstwy ściółki
Ściółkowanie rabat jest popularnym sposobem na ograniczenie rozwoju chwastów. Dlatego tę formę coraz częściej stosujemy w naszych ogrodach. Niemniej jednak stosowanie zbyt grubej warstwy ściółki jest zaproszeniem dla nornic. Tam, gdzie ziemia jest gliniasta i ciężka, dla nornic taka ściółka jest idealnym rozwiązaniem. Dlatego jak zależy ci, aby wykurzyć z twojego ogrodu tego małego gryzonia, to ziemia nie powinna być w ogóle ściółkowana lub zamiast ściółki użyj kory.
Porządek w ogrodzie
Jednym ze skutecznych sposobów uniknięcia inwazji nornic jest utrzymywanie porządku w ogrodzie. Należy systematycznie usuwać chwasty i umieszczać je w kompostownikach lub w pojemnikach na odpady zielone. Wyrwanych chwastów i skoszonej trawy nie zostawiamy na ziemi, gdyż może to przyciągnąć nornice.
Rośliny odstraszające nornice
Natura wychodzi nam naprzeciw w walce z tymi gryzoniami. W ogrodzie możemy zasadzić rośliny, za którymi te zwierzęta nie przepadają. Zaliczają się do nich rośliny o intensywnym zapachu, takie jak: mięta, czosnek, czosnek niedźwiedzi, czarna porzeczka, wilczomlecz, nostrzyk, korona cesarska.
Sadzenie roślin cebulowatych w specjalnych koszykach
Nornice lubią rośliny cebulowate. Zatem jak zapobiec ich uszkodzeniu ? Najlepiej sadzić je w odpowiednich koszykach, które możemy kupić w sklepach ogrodniczych. Takie koszyki wykonane są z metalowego drutu lub tworzywa i zabezpieczają cebulkę kwiatową przed zniszczeniem. Koszyki nie przeszkadzają w prawidłowym wzroście roślin cebulowych.
Pułapka na krety
Podobnie jak podczas wykurzania kretów z ich siedlisk, również tutaj możemy użyć odstraszaczy typu świece dymne. Świecę wkładamy w tunele, korytarze i czynne nory nornic. Wytwarzany dym zawiera biobójczą substancję czynną, który odstrasza szkodnika. Metoda jest o tyle skuteczna, gdy dobrze zlokalizujemy aktualne tunele nornic. Ponadto składniki takich świec nie są obojętne dla otoczenia, więc tę metodę stosujmy z umiarem.
Odstraszacze dźwiękowe
Samodzielna budowa odstraszacza dźwiękowego. Wystarczy pod skosem wkopać butelkę. Wiatr wpadający w butelkę będzie wydawał zawodzący dźwięk, który odstrasza nornice. W sklepie możemy dostać odstraszacz akustyczny przeciwko gryzoniom. W tym wypadku praktyczne są urządzenia solarne, które emitują sygnały niesłyszalne dla ludzi.
Naturalni wrogowie nornic
Naturalni wrogowie to zwierzęta polujący na te gryzonie. W miejscach, w których one żeruję, nornice rozmnażają się w ograniczony sposób. Wśród naturalnych wrogów nornic są: kuna, kot domowy, tchórz, lis, myszołów zwyczajny, sowa, wydra.
Niechemicznie sposoby na nornice
Nie chemicznych sposobów usuwania nornic jest bardzo wiele. Wiele z nich dotyczy utrzymywaniu porządku w ogrodzie, czyli:
- Usuwanie resztek roślin z ogrodu.
- Wykaszanie roślinności zielonej wokół ogrodu i usuwanie pokosu.
- Stworzenie właściwych warunków siedliskowych dla naturalnych wrogów tych gryzoni. Zakładanie żywopłotów i remiz drzew i krzewów w większych ogrodach, aby tam znalazły miejsce drapieżniki tych gryzoni: jeże, łasice, kuny, ptaki drapieżne, tchórze.
- Umieszczanie cylindrycznych pułapek w norach gryzoni, zastawianie potrzasków i gilotynek;
- Stosowanie środków odstraszających typu preparat Kretol, którego w ilości ok. 5-10 g wkładamy do każdej nory. Zabieg odstraszania powtarza się kilka razy.
- Zanurzenie cebul i bulw roślin ozdobnych w roztworze Tirep 18PA, jedna część wody i dwie części preparatu.
- Wysadzanie roślin odstraszających, takich jak: czosnek, nostrzyk, wilczomlecz, korona cesarska itp. Można też części tych roślin wkładać do nor gryzoni.
- Wykorzystanie zwierząt domowych, czyli kotów i psów, szczególnie skuteczne w tym wypadku są teriery.
- Naturalne opryski nornic. Opryski na gryzonie takie jak nornice, czy krety zwierają olejki z roślin bezpieczne dla środowiska. Wnikają one w głąb gleby, co powoduje ucieczkę szkodnika.
Chemiczne sposoby na nornice
Gazowanie- karbid- to jedna z metod chemicznych stosowana w ogrodzie na nornice i krety. Metoda polega na wytworzeniu szkodliwego dla nornic gazu i wpuszczeniu go w ich nory. W ten sposób usuwa się populację z danego rejonu. Najpierw rozkopujemy nieco kopczyki, umieszczamy karbid w środku i polewamy go wodą. Pod wpływem wody karbid wydziela gaz trujący nie tylko dla nornic. Z tego też względu wymaga zastosowania środków ostrożności.
Świece dymne- działają na podobnej zasadzie jak metoda z karbidem. Świecie umieszczamy w podłożu, zasypujemy i następnie zapalamy. W ten sposób uwalnia się gazowa substancja aktywna i wypłasza nornice, zamieszkujące dany teren.
Trutki na nornice to preparaty biobójcze, zawierające substancje aktywne jak difenakum i brodifakum. Dodatkowo substancje wabiące, jak np. nasiona przyciągają szkodniki, które zjadają trutkę i giną. Trutki na nornice ogrodowe mają formę kostek lub paczuszek z pastą, które umieszczamy w odkopanych norach. Miejsca rozmieszczenia trutek zakrywamy pojemnikiem lub przedmiotem, który nie powoduje zaciemnienia wejścia. Otwory z trutkami nie zasypujemy. Nieżywe zwierzęta głęboko zakupujemy.
Jak zabezpieczyć się przed nornicami?
Generalnie nie ma złotego środka, który zabezpieczy nasz ogród przed nornicami. Ale możemy w dużej mierze zmniejszyć prawdopodobieństwo pojawiania się ich w naszym ogrodzie oraz zmniejszyć szkody, wywołane przez te gryzonie.
To, co jest najważniejsze to utrzymanie porządku w ogrodzie, niepozostawianie martwych roślin oraz trawy po koszeniu na ziemi, bo to jest zaproszenie dla tych gryzoni. Należy również ograniczyć grubość ściółki na rabatach, aby tam nie zagnieździły się te gryzonie.
Aby utrudnić dostęp nornic do naszych drzew, krzewów i innych roślin, to warto chronić pnie młodych drzewek poprzez szczelne obłożenie je słomą lub założenie specjalnej osłonki z tworzywa sztucznego.
Regularne usuwanie chwastów z działki. Cebulki kwiatowe sadzimy w specjalnych koszyczkach i osłonkach, które utrudnią dostęp nornicą do kłączy i cebul naszych roślin. W tym wypadku najlepiej sprawdzają się osłonki druciane ze stali ocynkowanej.
