Współczesne budownictwo opiera się na rozwiązaniach energooszczędnych, ponieważ głównym założeniem projektowanych budynków są ich niskie koszty eksploatacji. Z tego też względu materiały na budowę domu muszą zapewniać odpowiednią izolacyjność, a także wymianę powietrza takiego budynku, a przy okazji dawać odpowiednie poczucie komfortu jego mieszkańcom. Projekty domów muszą być opracowane szczegółowo w każdym detalu, a wykonawstwo zrealizowane ściśle z założeniami projektowymi. Dobór materiałów na ściany, a także ich odpowiednie ocieplenie jest jednym z integralnych wyborów, które należy podjąć już na etapie projektowania. Dlatego jaki materiał na ściany budynku wybrać, jest ważną i odpowiedzialną decyzją.
Z czego najlepiej budować dom?
Wybór odpowiednich materiałów uwarunkowany jest wieloma czynnikami. Na energooszczędność domu wpływa bryła budynku, rozmieszczenie pomieszczeń ze względu na ich funkcję, usytuowanie terenu i charakterystyka, a także orientacja względem stron świata. W projekcie uwzględnia się również przegrody zewnętrzne, system wentylacji, ogrzewanie oraz sposób podgrzewania wody. Ściany zewnętrzne i ocieplenie mają duży wpływ na energooszczędność domu. Co prawda ściany zewnętrzne obecnie izoluje się grubą warstwą termoizolacji, ale materiał konstrukcyjny nie jest bez znaczenia na straty ciepła.
W naszym kraju budynki powstają w technologii murowanej. Na elementy ścian kładzie się izolacje na ogół o grubości 15- 20 cm. Dobór właściwych materiałów i izolacji, a także jej grubości gwarantuje niskie straty ciepła, które określane są przez współczynnik przenikania ciepła. Dla nowoczesnych budynków jego wartość musi się utrzymywać na poziomie 0,2 W/m2x K. Wartości najwyższe dopuszczalne współczynnika ścian wynosi 0,23 W/m2x K. Aby osiągnąć taki efekt, należy liczyć się zarówno technologia budowy, czyli grubość ścian zewnętrznych jak i rodzaj zastosowanego spoiwa, a także ocieplenie oraz typ wykorzystanego materiału. W Polsce najpopularniejszymi materiałami budowlanymi są drobnowymiarowe elementy murowane, które układa się ręcznie. Łączy się je na zwykłe lub cienkie spoiny, w zależności od rodzaju materiału. Do najpopularniejszych materiałów budowlanych należą:
- Beton komórkowy- są to bloczki, płytki, nadproża zbrojone i kształtki typu U.
- Bloczki z ceramiki- pustaki, cegły, nadproża zespolone w kształtkach ceramicznych
- Silikaty- kształtki, cegły, bloczki
- Keramzytobeton, czyli elementy z betonu lekkiego- pustaki, bloczki, kształtki wieńcowe, elementy szalunkowe i kształtki nadproża.
Pustak do budowy domu – charakterystyka
Pustak do domu to synonim tradycyjnego budowania. Elementy ceramiczny w postaci wypalanych cegieł są znane od wieków. Obecnie mamy do wyboru wiele produktów, wykonywanych w nieco innej formie niż te dawniejsze. Do wyrobów ceramicznych możemy zaliczyć pustaki, cegły, które mogą być pełne lub drążone. Ponadto pustaki są tradycyjne i poryzowane. Domki jednorodzinne na ogół buduje się z pustaków, ale cegły też są wykorzystywane. Niemniej jednak ze względu na dużą pracochłonność, nie buduje się z nich całego budynku, a stanowią tzw. warstwę licową murów trójwarstwowych lub do wykonania filarków, zamiast elementów żelbetowych.
Pustak poryzowany ma porowatą strukturę, dodatkowo posiada elementy drążone. W związku z tym jest on większy niż pełne elementy ceramiczne np. cegła. Dzięki takiej strukturze pustaki mają z jednej strony dobrą izolacyjność termiczną, a z drugiej zaś dobrą wytrzymałość. Dzięki czemu z powodzeniem mogą być stosowane jako elementy konstrukcyjne. Powierzchnie czołowe i boczne są ukształtowane we wpusty i pióra, co pozwala na ich łatwe łączenie. Niemniej jednak wymagają odpowiedniej techniki ich wmurowywania, aby zachować ich właściwości. Uzupełnieniem są żelbetowe nadproża, wykonane z kształtek ceramicznych. To daje możliwość wybudowanie budynku w całym systemie pustaków. Wytrzymałość na ściskanie pustaków ceramicznych wacha się pomiędzy 7,5 MPa, a 20 MPa. Co prawda wytrzymałość pojedynczych elementów nie przedkłada się na wytrzymałość całego muru.
Pustaki ze wpustami i piórami oraz szlifowane muruje się na zaprawy cienkowarstwowe, bez wypełniania spoin pionowych. Można też używać pianki poliuretanowej. W miejscach nadproży do docinanych pustaków trzeba stosować tradycyjną zaprawę. W przypadku pustaków bez profilowania należy wypełniać spoiny pionowe. Elementy nieszlifowane łączy się na zaprawy zwykłe. Grubość zaprawy od 6 do 15 mm.
Pustaki ceramiczne służą do budowy domów jednorodzinnych i wielokondygnacyjnych.
Na rynku pojawiły się pustaki wypełnione wełną mineralną. W tym wypadku ściany budynku nie muszą być ocieplane. Do ich łączenia stosuje się cienkowarstwową zaprawę klejową lub w piance.
Beton komórkowy do budowy ścian zewnętrznych — charakterystyka
Beton komórkowy jest jednym z najbardziej popularnych materiałów budowlanych, stosowanych w Polsce. Jego nazwa może być różna. Często możemy się spotkać z nazewnictwem siporeks, suporeks, gazobeton lub porobeton. Ta ostatnia nazwa jest najbardziej trafna, ponieważ ma on porowatą strukturę. Bloczki do budowy domu z betonu komórkowego od wielu lat z powodzeniem stosowane są do budowy domów jednorodzinnych. W sprzedaży są również nadproża, płytki, kształtki U, które umożliwiają łączenia całości w jeden system.
Beton komórkowy to doskonały materiał konstrukcyjny i ma dobre parametry izolacji termicznej. Zakres wytrzymałości na ściskanie jest nieco mniejszy, niż pustaków ceramicznych, ale pozwala budować ściany nośne nawet w budynkach wielokondygnacyjnych.
Materiał ten ma niską gęstość i wysoką porowatość, przy tym jest jednorodny, co oznacza, że jego parametry fizyczne, takie jak termoizolacyjność, akustyka oraz wytrzymałość na ściskanie we wszystkich kierunkach są takie same.
Dzięki swej porowatości jest on lekki, a powietrze zawarte w porach, dobrze izoluje termicznie. Na 1 m3 materiału przypada 5 m3 powietrza, co daje mu porowatość na poziomie do 80%, a wytrzymałość na ściskanie w zakresie 2-5 MPa.
Warto tutaj podkreślić, iż wyroby z gazobetonu charakteryzują się różnymi gęstościami, dedykowanymi do określonych rodzajów konstrukcji budowlanych.
Beton średniej gęstości 400 kg/m3 nadaje się do ścian nośnych jednowarstwowych i niższych. Natomiast gazobeton o gęstości 500 i 600 stosuje się na nośne ściany warstwowe, ściany działowe w budownictwie przemysłowym, do hal magazynowych itp. Ściany o wyższej wytrzymałości z betonu komórkowego wymagają gęstości na poziomie 700 kg/m3.
Bloczki z gazobetonu mogą być produkowane, jako profilowane z piórami i wpustami wyposażonymi w uchwyty montażowe lub bez profilowania. Połączenie profilowane nie wymaga zakładania spoin pionowych. Bloczki betonowe mogą mieć różne wymiary w zależności od producenta.
Ściany zewnętrzne domu z silikatów – charakterystyka
Bloczki silikatowe to wyroby wapienno- piaskowe, które charakteryzują się dużą masą i gęstością. Gęstość materiału wynosi od 1400 kg/m3 do 2000 kg/m3. Ma to znaczenie przy wykonywaniu ścian i innych konstrukcji budowlanych z tychże bloczków. Elementy konstrukcyjne mają duża wytrzymałość na ściskanie oraz dobrą izolację akustyczną. Wytrzymałość na ściskanie w zakresie 15- 25 MPa. Natomiast izolacja cieplna jest względnie słaba. Niemniej jednak mają one dobrą pojemność cieplną, czyli szybko przyjmują ciepło z otoczenia. Bloczki lub cegły silikatowe mają powierzchnie czołowe profilowane na pióra i wpusty z elementami montażowymi. W sprzedaży są też gładkie.
Stosowane są do budowy ścian zewnętrznych i wewnętrznych działowych i konstrukcyjnych, a także jako część elewacyjną w ścianach trójwarstwowych. Wymiary elementów budowlanych zależne są od producenta. Niemniej jednak duża masa ogranicza wielkość pojedynczych elementów. Ze względu na niską termoizolacyjność, wymagają zastosowania dodatkowego docieplenia. Zasada murowania jest podobna jak w przypadku betonu komórkowego i pustaków ceramicznych.
Keramzytobetonowe wyroby na ściany zewnętrzne – charakterystyka
Pustaki keramzytobetonowe są elementami betonowymi z dodatkiem kruszywa ceramicznego (keramzytu), powstałe w wyniku wypalenia gliny w piecach obrotowych w temperaturze ok. 1150 st. C. Proces ten powoduje, że kruszywo jest porowate, a zarazem bardzo wytrzymałe. Keramzyt ma podobne własności jak elementy ceramiczne. Produkowane są w szerokościach 12 i 24 cm również są kształtki. Bloczki o szerokości 24 cm wymagają docieplenia. Na rynku są również bloczki z wkładką izolacyjną, które nie wymagają ocieplenia budynku. Przy grubości np. 42 cm ścianę można stawiać jako jednowarstwową. System tworzy wiele elementów, który muruje się na ciepłochłonną zaprawę. Czołowe powierzchnie elementów są wyprofilowane na wpusty i pióra.
Drewniane ściany zewnętrzne – charakterystyka
Budowa z drewna obecnie zaczyna przeżywać swój renesans, dzięki szeroko rozumianej ekologii i powrotu do natury. Domki kanadyjskie, skandynawskie są obecnie dość popularnym rozwiązaniem i przyjemnym dla kieszeni inwestora. Drewno co prawda tanie nie jest, ale jednak szybkość budowy domu z drewna oraz jego ogólny koszt, wygląda dość atrakcyjnie dla potencjalnego średniozamożnego inwestora. Domy z bali mają tę cechę, że wręcz z powszechnym opiniom są dość ciepłe, a przy okazji wprowadzają zdrowy klimat. Jak budować z drewna ?
Technologia wznoszenia takich konstrukcji ścian domów drewnianych można, podzielić na dwie główne metody, a mianowicie konstrukcja platformowa i balonowa.
Konstrukcja platformowa
Ten model budowy charakteryzuje się wznoszeniem kolejno wykonywanymi kondygnacjami, czyli ściany parteru, strop nad parterem, ściany piętra itp.
Konstrukcja balonowa
W balonowej konstrukcji słupki ścian parteru sięgają na całą wysokość ściany, łącznie ze ścianą kolankową. W słupkach do oparcia belek stropowych wycina się gniazda, w które jest wpuszczana deska o przekroju o wymiarach przekroju 2 × 9 cm. Na niej opierają się belki stropowe. Końce belki są przybijane do słupków. Ściana na całej swojej wysokości nie jest przecięta konstrukcją stropu, dzięki czemu na całej wysokości ściany jest ciągła przestrzeń.
Ten rodzaj konstrukcji nie jest odporny na działanie ognia, gdyż w trakcie pożaru ogień szybko się rozprzestrzenia. Dlatego na wysokości stropu zakłada się zastawki ogniowe. Między belkami stropowymi prostopadłymi do ściany, zakłada się przewiązki dla oparcia krawędzi płyt poszycia podłogi. Tego typu technika budowy jest stosowana w przypadku domów z poddaszem użytkowym, który wymaga montażu ścianki kolankowej.
Głównym elementem konstrukcji ściany zewnętrznej jest: podwalina ściany, słupki, oczep oraz nadproża z otworami okiennymi i drzwiami. Elementy te przenoszą obciążenia ze stropów wyższych kondygnacji i dachu na strop niższej kondygnacji i fundamenty.
Jaka powinna być grubość ścian zewnętrznych?
W zależności od rodzaju zastosowanego materiału budowlanego oraz technologii murowania, grubości ścian zewnętrznych mogą być inne. I tak:
Beton komórkowy:
- ściany jednowarstwowe – ponad 40 cm
- ściany dwuwarstwowe i trójwarstwowe z ociepleniem- 24 cm i 30 cm
Niska gęstość materiału powoduje, że bloczki mogą mieć duże wymiary, a przy tym będą lekkie. Na 1 m2 muru przypada ok. 7 bloczków.
- Pustak:
- Grubość murów jednowarstwowych z ociepleniem powyżej 40 cm.
Dla silikatów grubość ścian konstrukcyjnych wynosi od 18 do 25 cm. Ściany keramzytobetonowe z dociepleniem grubość ścianki od 42 cm dla ściany jednowarstwowej. Na konstrukcje ścian zewnętrznych drewnianych stosuje się elementy o przekroju nie mniejszym niż 38 × 140 mm.
Jaką termoizolację zastosować do ścian zewnętrznych?
Na ocieplenie ścian zewnętrznych na ogół stosuje się wełnę mineralną, ale mamy również do wyboru styropian (EPS) i polistyren ekstrudowany XPS.
Wełna mineralna – wytwarza się ją z naturalnych skał. Szklaną wełnę uzyskuje się z piasku kwarcowego tłucznia szklanego. Wełnę skalną zaś produkuje się ze skał bazaltowych z domieszką żużlu. Szklana i bazaltowa wełna mają te same właściwości termoizolacyjne. Niemniej jednak szklana wełna jest mniej gęsta i bardziej elastyczna. Dzięki temu łatwiej wypełnia się nią przestrzenie, szczególnie to trudno dostępne. Przy tym utrzymuje się bez dodatkowych umocowań oraz nieznacznie obciąża konstrukcję. Wełna skalna jest twardsza i wytrzymała na obciążenia mechaniczne.
Wełnę można nabyć w kilku postaciach, czyli maty, płyty itp. Maty są praktyczne do ocieplania górnych części budynku od wewnątrz np. pomiędzy belkami i krokwiami dachu. Płyty zaś kładzie się na zewnątrz na ścianach. Mocuje się je klejem i kołkami. Następnie pokrywa zaprawą klejową, wtapia się w nią siatkę i pokrywa tynkiem cienkowarstwowym.
Styropian (EPS) – polistyren ekspandowany formowany jest w bloki i potem tnie się je na płyty o odpowiedniej grubości. Wymiary płyt styropianowych to 500 × 1000 mm. Wyróżniamy trzy rodzaje styropianu EPS:
- Zwykły- biały o zróżnicowanej gęstości, przewodności cieplnej i wytrzymałości. Ten rodzaj styropianu służy do ocieplania ścian i podłóg.
- Grafitowy- to czarne, srebrne, szare lub nakrapiane płyty o mniejszym współczynniku przenikania ciepła. Stosuje się je na podłogi, fundamenty i ściany.
- O obniżonej chłonności wody- w kolorze niebieskim, stosowane na fundamenty, podłogi na gruncie i dachy płaskie. Charakteryzują się nie tylko mniejszą chłonnością wody, ale też większą gęstością i wytrzymałością mechaniczną. Do ocieplania ścian zewnętrznych stosuje się styropian biały i grafitowy.
- Polistyren ekstrudowany XPS- charakteryzuje się bardzo dobrą izolacją termiczną, a także odpornością na działanie wilgoci i wysoką wytrzymałością. Wykonywany jest od razu w formach o odpowiedniej grubości. Z tego też względu ma mniejszą nasiąkliwość, lepszą izolacyjność i wytrzymałość w porównaniu do zwykłego styropianu. Barwione są na zielono i różowo o wymiarach 600 × 1250 mm. Ze względu na swoje właściwości stosowane są na izolacje fundamentów, tarasów nad pomieszczeniami, dachów płaskich. Do mocowania tych płyt stosuje się kleje bezrozpuszczalnikowe. Ten rodzaj izolacji termicznej jest dość drogi, dlatego rzadko stosuje się go na ściany zewnętrzne.
Ceny budowy ścian zewnętrznych – porównanie
Na koszt postawienia ściany zewnętrznej składa się mur, ocieplenie oraz elewacja. W ten sposób mamy ścianę wykonaną na gotowo. Ogólnie się przyjmuje, że koszt postawienia ścian stanowi ok. 15% ogólnych wydatków na budowę domu. Jeżeli chodzi o różnice w kosztach zakupu materiałów, to zalezą one od tego, jakie ceny wynegocjujemy. W zależności od wyboru materiału budowlanego różnice mogą być niewielkie.
Natomiast już rodzaj i parametry ocieplenia oraz wykończenie mają większe znaczenie w cenie postawienia ściany. Najdrożej wychodzi postawienie ściany trójwarstwowej z pustaków ceramicznych, ocieplonej i pokrytej cegłą klinkierową. Koszt takiej ściany to ok. 370 zł- 400 zł za metr kwadratowy.
Taniej wyjdzie ściana dwuwarstwowa, bo ok. 200- 300 zł za metr kwadratowy. Koszt postawienia ściany jednowarstwowej to koszt ok. 270 zł, czyli mniej więcej tyle, co dwuwarstwowej. Warto tutaj podkreślić, iż różnica w cenie przy budowie ścian jedno czy dwuwarstwowych wynika z rodzaju zastosowanego ocieplenia, a raczej parametrów izolacji cieplnej. Zatem izolacja termiczna (jej rodzaj i grubość) wpływa na cenę postawienia ściany znacząco.
