Malowanie ścian i sufitu lub tapetowanie wymaga uprzednio odpowiednio przygotowanych powierzchni do tego typu prac remontowanych, czyli położenia gładzi gipsowej. Dzięki temu farba się będzie trzymała, a ściana stanie się idealnie gładka po malowaniu, bez żadnych widocznych wgłębień, dziur oraz rys na jej powierzchni. Zatem ściana lub sufit muszą być odpowiednio wyrównane i wygładzone, żeby końcowy efekt był w pełni satysfakcjonujący, a pomieszczenie nabrało estetycznego i schludnego wyglądu. Do szpachlowania ścian i sufitów potrzebujemy gładzi szpachlowej lub gipsu, pacy ze stali nierdzewnej oraz papieru ściernego, aby zatuszować i wygładzić powierzchnie.
Gładź szpachlowa a gipsowa – jaka jest różnica?
Te dwa podstawowe materiały wykończeniowe często są omylnie nazywane jednym mianem gładź szpachlowa. A jednak jest między nimi pewna różnica.
Otóż gładź gipsowa przykrywa nam ściany cienką warstwą, bo maksymalna jej grubość wynosi ok. 2 mm. Jeśli nasze ściany nie mają zbyt dużych ubytków i są dość równe, to wystarczy, jak pokryjemy je tylko gładzią gipsową.
Jeżeli jednak nasza ściana wymaga głębszej korekty, mamy w ścianie dziury, lekko obsypujący się tynk i dość widoczne nierówności, a nawet błędy nachylenia, to w tym wypadku należy użyć gładzi szpachlowej. Pojedyncza warstwa takiej gładzi ma grubość ok. 6 mm. Dla uzyskania oczekiwanego rezultatu często gładź szpachlową aplikuje się w kilku warstwach.
Z tego też względu wybierając gładź, należy ocenić stan ściany, przeznaczonej do szpachlowania.
Inne rodzaje gładzi
Obecnie na rynku mamy wiele gatunków gładzi, dedykowanych do różnego rodzaju zadań specjalnych. I tak:
- Gładź wapienna- najmniej znana, aczkolwiek doskonale nadająca się do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności. Zatem wybieramy ją do łazienki lub kuchni. Dodatkowo warto ją nakładać we wnętrzach i miejscach, gdzie jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia grzyba. Ten produkt jest odporny na korozję biologiczną.
- Gładź cementowa- ten materiał również dobrze kłaść w miejscach o podwyższonym poziomie wilgotności. Charakteryzuje się większą twardością powierzchni, niż jej poprzedniczka, z tego też względu zalecana jest w miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne. Często mylona jest z gładzią gipsową, ponieważ ma biały kolor, ale tworzy zdecydowanie twardszą strukturę.
- Gładź polimerowa- to rodzaj elastycznej masy z domieszką żywicy. Ten typ zaprawy charakteryzuje się dobrą przyczepnością i sprawdza się przy niewielkich nierównościach. Na ogół stosuje się ją w celach wykończenia już gładkich ścian. Idealnie nadaje się do karton-gipsu. Gładź polimerowa daje cienką warstwę, bo ok. 2 mm grubości.
Niezależnie jaką gładź wybierzemy, każdą z nich kładzie się praktycznie identycznie. Jedynie na etapie szlifowania i wyrównywania zaprawy na ścianie, pojawiają się różnice. Gładzie cementowe w fazie wykończenia ściany (szlifowania) są bardziej pracochłonne i czasochłonne do wyrównywania i usuwania ich nadmiaru ze szpachlowanych powierzchni.
Jak położyć gładź gipsową? Krok po kroku
Przygotowanie pomieszczenia
Szpachlowanie ścian to dość brudna praca, która szczególnie w ostatnim etapie generuje dużo pyłu i kurzu, unoszącego się w pomieszczeniu przez dłuższy czas. Dlatego wszystkie sprzęty i meble znajdujące się w danym wnętrzu, należy odpowiednio zabezpieczyć folią, a nawet jeżeli jest taka możliwość, wynieść na zewnątrz. Przy okazji również okna, karnisze, podłogi, parapety i drzwi wejściowe również okryć folią. Dokładnie przygotowane pomieszczenie w dużej mierze ułatwi nam później sprzątanie.
Na tym etapie dobrze też zgromadzić wszystkie niezbędne narzędzia i rzeczy do wykonywania prac szpachlowania ścian i sufitów. Po przygotowaniu samego pomieszczenia do remontu możemy się wziąć za pierwszy etap prac.
Przygotowanie ścian pod gładź
Jeżeli ściana wcześniej była malowana, to należy sprawdzić przyczepność powłoki. Gdy farba lub tynk się kruszą, to należy je całkowicie zeskrobać. Do tego możemy użyć drucianej szczotki lub metalowej packi, którą nakładamy gładź. Jeżeli powierzchnia posiada pęknięcia, to delikatnie je poszerzamy, aby potem gładź trafiła do środka szczeliny.
Kolejnym etapem jest czyszczenie powierzchni, usuwamy wszelkie zabrudzenia i pyły, które pozostały po pracach przygotowawczych. Ten zabieg jest bardzo ważny, ponieważ nawet niewielka warstwa pyłu na ścianie, może utrudnić przywieranie zaprawy do powierzchni. Nie ma nic gorszego, jak już przygotowana ściana, z której odpada świeżo położona zaprawa. Dlatego oczyszczanie ściany warto zrobić dokładnie i użyć do tego odkurzacza lub szczotki. Kiedy już oczyścimy wszystkie powierzchnie, to teraz warto przewietrzyć pomieszczenie i odczekać kilka godzin, zanim weźmiemy się za kolejną pracę.
Gruntowanie powierzchni
Gruntowanie przeprowadzamy na wszystkich powierzchniach, które będą szpachlowane. Wysokiej jakości preparat do gruntowania ujednolici przyczepność naszej zaprawy na wszystkich powierzchniach. Dlatego równomiernie nanosimy go we wszystkich miejscach do szpachlowania, używając do tego wałka lub pędzla. Przy ścianach o nie znanej twardości, najlepiej użyć wałka. Gdy już zagruntujemy całość, to teraz musimy poczekać aż wszystkie powierzchnie dobrze przeschnął i dopiero wtedy rozpoczynać kolejną pracę.
Przygotowanie zaprawy
Do wyboru mamy zaprawę już gotową lub zaprawę w proszku, którą trzeba rozrobić z wodą w odpowiednich proporcjach. Gotową masę szpachlową możemy już bezpośrednio kłaść na ścianę. Z jednej strony jest to wygoda, z drugiej strony ogranicza nam możliwość kontroli jej gęstości. Co w przypadku większych nierówności nie bardzo się sprawdza.
Dlatego zaprawa w proszku jest tutaj dużo pewniejsza, o ile nam chodzi o większą precyzję. Zatem w tym wypadku najpierw musimy rozrobić zaprawę z wodą, ściśle stosując się do zaleceń producenta. Co prawda mamy tutaj pewne pole do popisu, możemy ja zrobić nieco gęstszą (jeżeli jest tak potrzeba) lub lżejszą.
Na jedne rzut rozczyniamy mniej więcej taką jej ilość, ile nam będzie potrzebne na maksymalnie godzinę pracy. Nie należy jej robić za dużo, aby nam w pojemniku nie wyschła. Przy większych powierzchniach do szpachlowania, zaprawę warto rozrabiać w mniejszych ilościach, ale kilkukrotnie.
Zaprawę dokładnie mieszamy z wodą przy pomocy wiertarki z mieszadłem, do momentu aż całość będzie stanowiła gładką masę, bez żadnych nawet najdrobniejszych grudek.
Nakładanie masy na ubytki i nierówności
Na zagruntowaną ścianę szczelnie nakładamy masę szpachlową. Wszystkie zagłębienia całkowicie nią wypełniamy, uważając przy tym, aby nie pozostawić pęcherzyków powietrza, gdyż może to spowodować odpadanie tynku.
Przy maskowaniu nierówności i wypełnianiu ubytków warto użyć dwóch szpachelek w różnych wymiarach. Węższą szpachelką wypełniamy dziury, ubytki i szczeliny, zaś szersza szpachelka sprawdza się równomiernym rozprowadzaniu i wygładzaniu większej powierzchni wokół zaklejonego ubytku.
Gdy wszystkie ubytki są już zaklejone i wypełnione, to teraz czekamy, aż wszystko przeschnie. Przy okazji usuwamy z narzędzi resztki masy szpachlowej, aby ta nie stwardniała na packach.
Szpachlowanie powierzchni
Kiedy masa jest już zaschnięta, to możemy przejść do kolejnego etapu, czyli do szpachlowania całej powierzchni. Najpierw przecieramy papierem ściernym większe wypukłości i nierówności, które jeszcze się pojawiły po wypełnianiu ubytków.
Dopiero jak wyrównamy wszystkie powierzchnie, możemy ostatecznie brać się za nakładanie masy szpachlowej, która pokryje równo całą ścianę. Szpachlowanie wykonujemy pacą ze stali nierdzewnej. Pracę rozpoczynamy od sufitu oraz trudno dostępnych miejsc. Szpachlowanie sufitu zaczynamy od okna, kierujemy się w głąb pomieszczania.
Ściany rozpoczynamy szpachlować od podłogi i kierujemy się ku sufitowi. Jeżeli na jakieś części powierzchni musimy położyć grubszą warstwę gładzi, to lepiej ten proces podzielić na dwa etapy. Grubość pojedynczej warstwy gładzi nie powinna mieć więcej niż 3 mm. Kolejną warstwę nanosimy po całkowitym wyschnięciu poprzedniej.
Dzięki takiej technice nałożona masa szybciej się związuje i nie spływa, a przy okazji nie tworzą się bąble powietrza.
Szlifowanie i gładzenie powierzchni
Końcowym etapem jest tzw. cekolowanie, czyli szlifowanie i wygładzanie wyschniętej masy szpachlowej na ścianach i suficie. To jest najbardziej pylący i brudzący etap naszych prac, ale niestety konieczny. Do szlifowania powierzchni stosuje się drobnoziarnisty papier ścierny o granulacji od 100 do 150. W sprzedaży też są specjalne siatki do szlifowania. Proces szlifowania usuwa drobne rysy i nierówności pozostałe po szpachlowaniu. W sprzedaży są też elektryczne szlifierki do szlifowania gładzi. Urządzenia te nie tylko usprawniają tę pracę, ale też posiadają specjalne worki do absorpcji pyłu. Zatem ograniczają emisję unoszących się pyłków gładzi.
To dość precyzyjny etap i w tym wypadku bardzo przydatna będzie lampa halogenowa. Lampę przykładamy do powierzchni i wyłapujemy nawet najmniejsze nierówności. Jeżeli nie masz lampy halogenowej, użyj zwykłej lampki nocnej lub latarki.
Po szlifowaniu należy powierzchnię wyczyścić szczotką lub odkurzaczem, a następnie dokładnie wysprzątać całe pomieszczenie z pyłu i kurzu. Teraz możemy przystąpić do malowania powierzchni.
Na co zwrócić uwagę przy szpachlowaniu ścian?
- Gładź gipsowa lub szpachlowa przyśpiesza korozję metali. Dlatego przed rozpoczęciem prac, należy wszystkie metalowe elementy, takie jak futryny drzwi, rury grzewcze oraz inne przedmioty, narażone na kontakt z gipsem, zabezpieczyć preparatem antykorozyjnym lub powłoką, która nie dopuści do kontaktu z masą szpachlową. Ewentualnie jak dojdzie do takiego kontaktu, to w miarę możliwości szybko usunąć zaprawę z metalowej części.
- Przed rozpoczęciem prac, należy zakupić właściwy gatunek zaprawy. Najbardziej uniwersalna jest gładź gipsowa, o ile nasza ściana nie ma zbyt dużych ubytków. Niemniej jednak w bardziej wilgotnych pomieszczeniach kładziemy cementową lub polimerową. Jeżeli cekolujemy ściany w pokoju dziennym np. po usunięciu tapet, na ogół takie powierzchnie mają dużo ubytków i nierówności, to możemy zastosować dwie zaprawy: szpachlową i gipsową. Zaprawę szpachlową wykorzystujemy do maskowania i wyrównywania ubytków, szczelin i dziur. Po wyrównaniu ścian możemy całość zaszpachlować zaprawą gipsową.
