Brzoza to nasze rodzime drzewo, związane z naszym krajem, opiewane w wielu utworach literackich naszych słynnych pisarzy. Brzozę możemy spotkać nie tylko w lesie, ale też praktycznie w każdym parku, skwerze, a nawet w ogrodach. Można powiedzieć, że to drzewo cieszy się wśród nas dużą popularnością. Nie tylko jest zachwycająco piękne, ciekawe w swoim pokroju, ale też dla osób bardziej czujących, stanowi dobrą i pozytywną energię.
Warto tutaj podkreślić, iż brzoza doskonale komponuje się z innymi gatunkami ogrodowych drzew i roślin. Często pojawia się w architekturze krajobrazu wielu ogrodów. Brzoza generalnie jest dużym drzewem, ale do ogrodów dedykowane są osobniki szczepione, które nie osiągają zbyt dużych rozmiarów i mają wyeksponowane walory dekoracyjne, takie jak biała łuszcząca się kora.
Jakie gatunki brzóz możemy spotkać w naszych ogrodach?
W ogrodach, parkach i na skwerach najczęściej możemy spotkać następujące gatunki:
- Brzoza brodawkowata- to wysoka odmiana, dochodzi aż do 25 metrów wysokości. Posiada ona jajowate liście, a młode przyrosty pokryte są brodawkami, stąd nazwa tego gatunku.
- Brzoza omszona – to nieco niższa odmiana, która dochodzi do 20 metrów wysokości. Cechą charakterystyczną tej odmiany jest biała kora, która wydaje się pokryta zielonkawym mchem.
- Brzoza karłowata – to niska odmiana o wysokości od 1 m do 1,5 m. Ten gatunek ma ciemne pędy o drobnych i trochę okrągłych liściach.
- Brzoza niska – to rodzaj krzewu o wysokości 2-2,5 metra. Ten gatunek bardzo silnie się rozgałęzia, tworząc dość ciekawe kształty. Brzoza niska jest w Polsce pod ochroną.
Wybierając odpowiedni gatunek brzozy, należy zwrócić uwagę na jej rozmiary. Do małych ogrodów idealnym rozwiązaniem są osobniki karłowate. Natomiast w dużych i rozległych ogrodach w krajobraz doskonale wpisują się odmiany wysokie, czyli brzoza brodawkowata lub omszona.
Kiedy przycinać brzozę?
Przycinanie brzozy wykonujemy po okresie tzw. pędzenia soków, czyli jak już wypuści liście. Najlepszym terminem jest czerwiec. Niektórzy brzozy tną jeszcze zimą w okresie styczeń lub luty. Ten termin jest o tyle dobry, gdy robimy to w dzień kiedy nie ma mrozu.
Jak przycinać brzozę? Praktyczny poradnik
Cięcie brzozy wykonujemy w celach pielęgnacyjnych. Najważniejszym elementem jest cięcie sanitarne brzozy. Wycinamy wszelkie suche i martwe pędy rośliny. Kolejnym ważnym etapem jest formowanie korony. Pędy ścinamy tuż nad rozgałęzieniem lub nad pąkiem. Gałązki tniemy ukośnie, tak aby najwyższe miejsce znajdowało się nad pąkiem. Usuwamy wszystkie gałązki nisko rosnące, krzyżujące się i będące odrostami korzeniowymi tzw. wilkami. Wilki są młodymi pędami, wyrastającymi z grubszych jego gałęzi pionowo do góry. Do cięcia brzozy używamy sekatora.
Formowanie korony i wierzchołków brzozy
Formowanie korony brzozy polega na utrzymaniu jej pokroju. W tym celu usuwamy wszystko, co wybujałe i wyrasta poza przyjęty kontur drzewa. Gdy formujemy brzozę, to należy zachować odległość miejsca przycięcia od pąka od 0,5 cm do 1 cm.
Przycinanie brzozy na parasol – jak to zrobić?
Przycinanie brzozy na parasol może potrwać kilka, a nawet kilkanaście lat, w zależności od kształtu i wielkości drzewa i korony, jaką chcemy uzyskać. Wyprowadzamy wysoki pień, a następnie formujemy koronę. Zazwyczaj w tym celu stosuje się prawidło, czyli pionową i poziomą kratkę z bambusa, do której przywiązujemy gałęzie. Koronę kształtujemy w okresie cięcia brzozy, czyli wiosną i latem. Wtedy młode pędy są niezdrewniałe i bardzo elastyczne. Dla zachowania ładnego kształtu korony, drzewo można ciąć częściej, po okresie tzw. płaczącej brzozy. Prawidło usuwamy, gdy korona przybierze pożądany kształt.
Przycinanie starej brzozy
Starą brzozę można odmłodzić. Ten zabieg przeprowadza się wtedy, gdy chcemy wznowić wzrost nowych gałęzi i zregenerować dekoracyjny wygląd drzewa. Najlepiej zacząć od października do kwietnia, kiedy nie ma ruchu soków. Zabieg prowadzimy przez 2-3 lat. Zaczynamy od wierzchołka drzewa i dużych gałęzi. Przy tym należy zwrócić uwagę na zależność ilości przycinania od wieku i stanu drzewa. Wraz z wiekiem zmniejsza się ilość przycinanych pędów. Przycinanie starej brzozy jest dla niej procesem bolesnym. Dlatego warto zlecić ten zabieg profesjonalistom, którzy mają doświadczenie i wiedzę na temat cech rozwoju danego drzewa.
Przycinanie brzozy szczepionej na pniu
Brzozy szczepione na pniu, to propozycja małych okazów do niewielkich ogrodów. Na ogół jej pokrój ma charakter parasolowaty. Dlatego przy brzozie szczepionej na pniu co roku formujemy koronę, usuwając wszystkie pędy rosnące do góry. Należy usunąć wszystkie pędy rosnące poniżej szczepienia, czyli wyrastające bezpośrednio z pnia.
Jak formować brzozę?
Najbardziej popularny kształt brzozy, to parasolowaty. Aby utrzymać taką formę, należy ją formować przez kilka lat. Z czasem przyjmie ona formę tzw. wierzby płaczącej. Ścinamy wszystkie pędy skierowane na zewnątrz korony, tuż nad rozgałęzieniem lub nad pąkiem, w odległości min 5 mm od pąka. Tniemy również gałęzie nisko rosnące, krzyżujące się i odrastające od korzenia. Przy brzozach szczepionych na pniu usuwa się wszystkie pędy wyrastające z pnia poniżej miejsca szczepienia.
Jakie narzędzia używać do ciecia brzozy?
Najlepszym narzędziem jest ostry sekator. Pamiętaj, aby przed zabiegiem narzędzie było czyste i wydezynfekowane, tak aby na przycięte gałązki wierzby nie przenieść grzybów i innych patogenów. Grubsze pędy po procesie ciecia warto posmarować maścią ogrodniczą. Cięcie drzewa wykonujemy w suchy, ciepły i bezwietrzny dzień. Gdy zabieg wykonujemy jeszcze zima, to warto wybrać dzień, kiedy nie ma mrozu.
Brzoza – gdzie najlepiej rośnie?
Brzoza to drzewo, które poradzi sobie praktycznie w każdych warunkach. Zarówno gleba żyzna i bogata w składniki odżywcze, jak i uboga i piaszczysta jest odpowiednia do jej uprawy. Odpowiednie stanowisko dla brzozy, to miejsce słoneczne lub lekko zacienione. Drzewa na ogół się sadzi z początkiem jesieni, czyli wrzesień i październik. Młode drzewka podlewa się przez najbliższe 2-3 lata, co ogranicza rozrost jej korzeni, w poszukiwaniu wody.
