Porzeczka to jeden z najchętniej uprawianych krzewów w naszym ogrodzie. Uprawiamy je ze względu na jej walory smakowe, pyszne przetwory, a co najważniejsze szczególne właściwości zdrowotne. Porzeczka jest bogatym źródłem witamin i minerałów, a przy tym doskonale smakuje w postaci surowego owocu zerwanego z krzewu, jak w pysznych przetworach domowych. Niemniej jednak, aby nasz krzew pięknie rósł i wydawał obfite plony, musimy o niego odpowiednio zadbać. Jednym z zabiegów pielęgnacyjnych jest przycinanie porzeczek.
Dlaczego należy przycinać porzeczkę?
Te około metrowe krzaki potrafią dostarczyć wiele smacznych i zdrowych owoców. Plony z jednego krzaka potrafią być bardzo obfite, o ile o nie dobrze zadbamy. Przycinanie porzeczki jest jednym z kluczowych elementów pielęgnacji tego krzewu, która to pozwala na utrzymanie naszego krzewu w dobrej kondycji oraz gwarantuje wysokie plony. Cięcie porzeczek to prosty zabieg, który pozwala tej roślinie lepiej się rozrastać.
Kolejną zaletą tego zabiegu jest to, że zmniejszamy ryzyko żerujących na porzeczce szkodników. Przy okazji mamy gwarancję zbioru obfitych plonów. Umiejętne przycinanie porzeczki pozwala na uzyskanie jej schludnej formy.
Pierwsze cięcie porzeczek – jak to zrobić?
Po posadzeniu rośliny wykonujemy pierwsze przycinanie porzeczki. Dla młodych krzaków zasady przecinania porzeczek są jednakowe dla wszystkich gatunków, niezależnie czy sadzimy porzeczkę białą, czerwoną, czy czarną. Pęd porzeczki przycina się nad pierwszym lub drugim oczkiem pozostającym nad ziemią. Przycięte gałązki przysypuje się 2 lub 3-centymetrową warstwą ziemi. W ten sposób zabezpieczamy je przed przemarzaniem.
Młode sadzonki przycinamy przed zimą, ponieważ w tym czasie lepiej się ukorzeniają. Porzeczki jesienią szybko rosną, wykorzystując zasoby wody w glebie. Dzięki takiemu krótkiemu przycięciu pobudzamy roślinę do tworzenia mocnych, zdrowych i licznych pędów, a tym samym do się rozkrzewiania.
Jeżeli sadzimy nasze sadzonki wiosną, to możemy również dokonać pierwszego cięcia. Niemniej jednak trzeba to wykonać stosunkowo wcześnie jeszcze przed sezonem wegetatywnym. Najlepszy termin w tym wypadku to koniec lutego początek marca. Najwcześniej wegetację rozpoczynają porzeczki czarne. Po rozpoczęciu sezony wegetacyjnego, roślin nie przycina się, ponieważ to osłabia krzewy.
Kiedy przycinać porzeczki?
Porzeczka czarna
Po przycięciu świeżo posadzonej sadzonki następne cięcie wykonujemy po 4 latach. Co roku wykonujemy cięcie sanitarne. Przycinanie najlepiej wykonywać po sezonie wegetatywnym albo bardzo wczesną wiosną.
Porzeczka czerwona
Przycinamy młodą sadzonkę. Potem przycinanie wykonujemy w piątym roku po posadzeniu. Po trzech latach po posadzeniu skracamy pędy do pięciu pąków. Zabieg najlepiej wykonać po sezonie wegetatywnych, jesienią, albo wczesną wiosną przed rozbudzeniem się rośliny.
Porzeczka biała
Przycinamy do drugiego oczka nad ziemią pędy młodej sadzonki. Po trzech latach podcinamy pędy na 3-5 pąków. Po 5 latach rozpoczynamy cięcie właściwe krzewu. Zabieg najlepiej wykonać po sezonie wegetatywnych, jesienią, albo wczesną wiosną przed rozbudzeniem się rośliny.
Kiedy przycinać porzeczki?
Po pierwszym cięciu młodych krzewów następne przycinanie mamy co 3-4 lata w zależności od gatunku. Niemniej jednak co roku wykonujemy tzw. cięcie sanitarne, polegające na usuwaniu chorych pędów, uszkodzonych mechanicznie, przemarzniętych, płożących się po ziemi lub nadmiernie zagęszczonych. Tniemy przy samej ziemi i usuwamy pędy w całości. Cięcie sanitarne wykonujemy wczesną wiosną na przełomie lutego i marca, przed rozpoczęciem sezonu wegetatywnego. Kolejne podcinanie porzeczki wykonujemy w zależności od gatunku.
Przycinanie czarnej porzeczki
Przycinanie czarnej porzeczki przeprowadza się w 4 roku od zasadzenia rośliny w ogrodzie. Przycinanie wykonuje się co roku, wraz z cięciem sanitarnym. Najpierw usuwa się chore i uszkodzone pędy. Porzeczka owocuje na pędach nie starszych niż 3 lata. Dlatego wszystkie powyżej trzech lat powinny być wycięte. Pozostawia się 2 lub trzy letnie pędy oraz z 5-6 pędów jednorocznych.
Przycinanie porzeczki może być wykonane pod koniec lata, zaraz po zbiorach. Innymi możliwymi terminami jest jesień, końcówka zimy lub przedwiośnie. Cały proces musi być wykonany, zanim krzew zawiąże pąki kwiatowe. Zbyt późne przycinanie spowoduje, że roślina zrzuci pąki kwiatowe, a tym samym będziemy mieli mniejsze plony.
Pędy wycinamy od strony zewnętrznej i stopniowo przesuwamy się do środka krzewu. Wycinanie tylko pędów zewnętrznych spowoduje nadmierne zagęszczenie się krzewu, zaś wycięcie pędów w środkowej części spowoduje wykładanie się zewnętrznych gałęzi.
Przycinanie czerwonej porzeczki
Co roku wykonujemy cięcie sanitarne przed rozpoczęciem sezonu wegetatywnego. Cięcie czerwonej porzeczki rozpoczyna się od 5 roku. Niemniej jednak już w trzecim roku po okresie wegetacji, przycina się ją, aby stymulować proces owocowania. Pędy przycina się tak, aby pozostawić na nich do pięciu pączków. W następnych latach skracamy pędy jednoroczne, które pojawiły się na miejscu gałęzi przycinanych rok wcześniej. Pozostawiamy 3 do 5 pączków. Porzeczka czerwona owocuje na pędach rocznych i dwuletnich oraz na gałęziach 5 i 6 lat, to od piątego roku tak przeprowadzamy cięcie, by na krzewie pozostało 3- 4 pędów z każdego roku. Co roku usuwamy dwa lub trzy najstarsze pędy rosnące u nasady drzewa. W ten sposób prześwietlamy krzew i dajemy szansę rozwoju młodych pędów.
Przycinanie porzeczki białej
Podobnie jak porzeczkę czerwoną, tak samo przycinanie białej rozpoczynamy od piątego roku. W trzecim roku od posadzenia prowadzimy cięcie, stymulujące proces owocowania. Zabieg ten wykonujemy po sezonie wegetatywnym lub przed jego rozpoczęciem. Pędy przycinamy tak, że pozostawiamy na jednym pędzie 5 pączków. W następnych sezonach skracamy pędy jednoroczne, które pojawiły się z pędów przeciętnych w poprzednim roku. Pozostawiamy na nich 3- 5 pączków. Porzeczka biała owocuje na pędach młodych (1-2 – roczne) lub starszych (5-6 – roczne). Dlatego wykonujemy w taki sposób cięcie, aby z każdego roku pozostawić od 3 do 4 pędów. Zatem co roku usuwamy ze dwa lub trzy najstarsze pędy, które rosną u nasady krzewu. W ten sposób mogą szybko i sprawnie rozwijać się młodsze pędy. Co roku przeprowadzamy również cięcie sanitarne.
Przycinanie porzeczki na pniu
Krzewy wyhodowane na pniu przycina się zgodnie z kalendarzem danego gatunku. Po ich posadzeniu krzew skraca się nieco słabiej, bo na 4 lub 5 oczkiem powyżej pnia. Co roku usuwamy wszystkie odrosty, które wyrastają poniżej miejsca szczepienia i z podłoża.
Prawidłowe wykonanie zabiegu przycięcia
Do wykonania zabiegu przycinania pędów porzeczki używamy ostrych narzędzi typu sekator lub nożyce. W ten sposób zapobiegniemy powstawaniu nierównych o postrzępionych ran, które mogą być źródłem rozwoju chorób grzybowych. Przy okazji przed zabiegiem warto narzędzie odkazić spirytusem. W miejscu cięcia należy użyć maści przeciwgrzybicznej ogrodniczej np. funaben 03 PA.
Podsumowanie
Porzeczka nieprzycinana lub cięta słabo zacznie stopniowo ograniczać owocowanie. Owoce stają się drobne i jest ich bardzo niewiele. Roślina zaczyna się starzeć, ponieważ będzie posiadała dużo nieproduktywnych pędów, które nadmiernie się rozrosnął. Przy tym krzew staje się mało odporny na choroby i ataki szkodników.
