Urządzenia elektryczne to już standard w naszym domu, biurze, czy innych pomieszczeniach użytkowych oraz gospodarczych. Generalnie wypierają one inne rodzaje urządzeń np. ręcznych, które były stosowane jeszcze przez naszych rodziców. Dają one dużą wygodę i komfort w wykonywaniu codziennych czynności.
Z tego też względu instalacja elektryczna w każdym domu ma kluczowe znaczenie. A co za tym idzie odpowiednie jej rozprowadzenie i usytuowanie gniazdek elektrycznych i przełączników.
Podstawowe zasady montażu gniazd elektrycznych
Gniazda elektryczne i przełączniki powinny być umieszczone w wygodnym i bezpiecznym dla nas miejscu. Włączniki świateł na ogół umieszcza się w pokojach, czy innych suchych pomieszczeniach wewnątrz po stronie klamki. Dzięki temu wchodząc do pomieszczenia gniazdko przełącznikowe mamy przy samym wejściu. W pomieszczeniach, gdzie mamy do czynienia z dużą wilgotnością i parą, ze względów bezpieczeństwa przełączniki montuje się po zewnętrznej stronie, zaraz przy drzwiach wejściowych od strony klamki.
Gniazdka elektryczne powinny być tak rozmieszczone, aby można było z nich w łatwy sposób korzystać. Przy czym ich ilość w danym pomieszczeniu, zależy od tego jak intensywnie chcemy z nich korzystać oraz ilości urządzeń elektrycznych.
Na jakiej wysokości montować gniazdka? Normy
Wysokość gniazdek od podłogi uwarunkowana jest rodzajem pomieszczenia. Co prawda na ogół gniazdka przełącznikowe umieszcza się na wysokości 140 cm, w pokojach dziecinnych instaluje się je na wysokości ok. 100- 120 cm, tak aby dziecko mogło sięgnąć do przełącznika. Gniazdka przełącznikowe umieszcza się w odległości ok. 15 cm od framugi drzwi. Wysokość gniazdek elektrycznych uzależniona jest od pomieszczenia.
Rodzaje pomieszczeń a montaż gniazdek i wyłączników
Kuchnia- wyłącznik na zewnątrz na wysokości ok. 140 cm od podłogi, gniazda wtykowe na wysokości 85 cm – 115 cm w zależności od upodobań. Gniazda wtykowe minimum 5 sztuk + gniazdka wysokoprądowe do zabudowy urządzeń AGD: pralka, płyta grzewcza, piekarnik oraz zmywarka.
- Łazienka- wyłącznik na zewnątrz na wysokości ok. 140 cm od podłogi, gniazda wtykowe na wysokości 140 cm od podłogi. Minimum trzy gniazda w tym jedno, jako odrębny obwód do pralki. Gniazda powinny być bryzgoszczelne oznaczenie IP44. Odległość między gniazdkiem a brzegiem wanny lub kabiny prysznicowej nie mniejsza niż 60 cm.
- Przedpokój- przynajmniej jedno gniazdo wtykowe. Wyłączniki na wysokości 140 cm, ilość w zależności od potrzeby.
- Pokoje- Wyłączniki na wysokości 140 cm. W pokojach dziecięcych 100-120 cm. Wysokość gniazdek od podłogi 20- 30 cm. Rozmieszczenie gniazdek co 2- 2,5 m od siebie.
Wysokość gniazdek od podłogi – norma
Normy zalecają, aby w pomieszczeniach narażonych na wilgoć i parę wodną (łazienka, kuchnia) umieszczać gniazdka elektryczne przynajmniej w odległości 60 cm od zlewu, umywalki, czy źródła ciepła. W pomieszczaniach tych gniazdka elektryczne są rozmieszczone na wysokości 85- 115 cm od podłogi. Ewentualnie do urządzeń zabudowanych AGD, typu zmywarka, lodówka, można gniazdko elektryczna umieścić za urządzeniem na wysokości od 30 do 50 cm. Niemniej jednak w odległości przynajmniej 60 cm od źródła ciepła i wody. W pokojach dziennych, sypialni, korytarzu gniazdka elektryczne są na wysokości 20 -30 cm od podłogi.
Jak rozmieścić gniazdka elektryczne w poszczególnych pomieszczeniach?
W łazience i kuchni najlepiej rozmieścić gniazdka elektryczne w miejscach, gdzie w łatwy i prosty sposób można z nich skorzystać. Na przykład gniazdko elektryczne obok lustra, na wysokości mniej więcej około 1 metra, tak aby można było podłączyć suszarkę do włosów lub lokówkę. Gniazdka elektryczne również dobrze zamontować w pobliżu urządzeń AGD, czyli w łazience przy pralce, a w kuchni przy lodówce, płycie grzewczej i zmywarce. W kuchni warto zamontować gniazdka elektryczne pod szafkami i przy blatach roboczych, gdzie będzie można z nich skorzystać w trakcie prac kuchennych.
W pokojach dziennych gniazdka elektryczne umieszczamy przy telewizorze oraz innych urządzeniach RTV na tzw. ścianie telewizyjnej. Oprócz tego również na przeciwnych ścianach w zależności od potrzeb. Odległość między gniazdkami to ok. 2- 2,5 metra. Warto przy tym pamiętać, iż wymiary gniazdka elektrycznego są znormalizowane.
Włącznik na zewnątrz czy wewnątrz pomieszczenia?
W pokojach dziennych na ogół wyłączniki są wewnątrz pomieszczenia. W łazience, toalecie i kuchni mamy przełączniki światła na zewnątrz ze względu na wilgoć i parę wodną. Do piwnicy lub ciemnym korytarzu również montujemy gniazdka wyłącznikowe na zewnątrz, czyli przy wejściu do tych pomieszczeń. Generalnie do wszystkich ciemnych pomieszczeń (bez okien) wyłączniki są na zewnątrz.
W domkach jednorodzinnych, gdzie mamy często dwie kondygnacje funkcjonuje tzw. wyłącznik schodowy. Przełączniki schodowe mają to do siebie, że na dole możemy go zapalić, a u góry zgasić lub odwrotnie. Na ogół znajduje się on w korytarzu przy wejściu na schody. Tego typu przełącznik stosowany jest również na początku i końcu długiego korytarza. Oznaczony jest symbolem schodów.
W dużych salonach i na tarasach gniazda wtykowe coraz częściej umieszcza się w podłodze tak, aby podłączyć do nich oświetlenie lub sprzęt muzyczny. Wyłączniki na zewnętrz i w podłodze są osłonięte maskownicą i odpowiednio uszczelnione.
Rodzaje gniazdek elektrycznych
W zależności od rodzaju montażu wyróżnia się gniazda natynkowe i podtynkowe, Gniazdka natynkowe nie wymagają kucia w ścianach. Montowane są w piwnicach, pomieszczeniach gospodarczych itp. Generalnie tam, gdzie estetyka nie odgrywa dużej roli. Gniazda podtynkowe montowane są w ścianie w specjalnej puszce. Cechuje je duża estetyka wykonania. W nowych i modernizowanych instalacjach elektrycznych są standardem. Dostępne są w różnych wersjach. Od pojedynczych do łączonych w ramki. Mogą być wykonane z plastiku lub wysokogatunkowego drewna, lub materiału do zastosowań specjalnych.
Oprócz standardowych gniazd elektrycznych mamy:
- ze szczelną obudową i klapką, przeznaczone do pomieszczeń wilgotnych
- z wyrzutnikiem wtyczki, które ułatwia ich wyjmowanie i uniemożliwia wyrwanie
- z ogranicznikiem przepięć klasy D do wrażliwego sprzętu elektronicznego
- z wyłącznikiem różnicowoprądowym dla zwiększenia bezpieczeństwa. Ten typ gniazdek stosowany jest w starych instalacjach elektrycznych, które nie mogą podlegać modernizacji
- z zabezpieczeniami dla dzieci z klapką przesłonową lub takie, które działają po włączeniu wtyczki
- z kluczem- do gniazdka można włączyć wtyczkę z przyklejoną specjalną nakładką, pasującą do gniazdka
- z portem USB do ładowania urządzeń mobilnych
- antenowe, telefoniczne, sieci komputerowe, głośnikowe itp.
